84-86; V.N. Brovkin, ,,The Mensheviks
46-47 i SY-63.
E. Berard,
les bolcheviks ont-ils
Petrograd?”,
du Monde Russe et
tiquc” t. 34 (4)
1993,
Lenin,
wszystkie” t. 35, s. 300.
78
Tej
komisji Lenin zaproponowai w poiowie lutego projekt dekretu,
ktbry postanowili
nawet
czionkowie, miqdzy innymi, poza Trockim,
pa - ludowy komisarz aprowizacji. Tekst przygotowany przez Lenina przewidywai
szenie wszystkich
do oddania nadwyzek
za pokwitowaniem. W
padku ich niedostarczenia w przewidzianym terminie winni wykroczenia mieli
strzelani.
przeczytaniu tego projektu - napisai Ciurupa
w pamiqtnikach. - Wprowadzenie podobnego dekretu doprowadziioby do masowych
egzekucji. Ostatecznie projekt Lenina zostai
Epizod ten jest mimo wszystko bardzo charakterystyczny. Od poczqtku 1918 roku
Lenin - wpqdzony w Slepy zauiek przez wiasnq politykq zaniepokojony
sytuacjq zaopatrzeniowq w wielkich
przemysiowych postrzeganych jako
samotne wysepki bolszewickie
chiopskiego oceanu - by
zboze”,
na kazdy krok, byle tylko nie
ani na
dotychczasowej polityki.
Nieuchronny
konflikt miqdzy chiopami,
chcieli
plony swej pracy
odrzucali wszelkq ingerencjq wladzy zewnqtrznej, a dqzqcym do narzucenia swej
wiadzy nowym rezimem, ktory nie chciai
funkcjonowania obiegu
wego, a pragnqi - i
ze zdoia -
to,
mu
objawem
anarchii spoiecznej.
W obliczu
ofensywy armii niemieckich,
byia skutkiem zerwania
rokowan brzeskich, rzqd
21 lutego 1918 roku
ojczyzna
w niebezpieczenstwie”. Apelowi do stawiania oporu najeidicy towarzyszyio wezwanie
do masowego terroru:
nieprzyjacielski agent, spekulant, chuligan,
cyjny agitator niemiecki szpieg zostanie natychmiast
Odezwa ta przy-
wracaia w strefie dziaian frontowych stan wojenny, ktory z chwilq podpisania 3 marca
1918 roku pokoju brzeskiego,
swojq
Z
punktu widzenia kara
Smierci zostaia
w Rosji dopiero 16 czerwca 1918 roku. Jednak poczynajqc
od lutego tegoz roku, Czeka wykonaia wiele
egzekucji poza strefq dziaian
wojennych.
10 marca 1918 roku rzqd przeniosi
z Piotrogrodu do Moskwy wyznaczonej na
stolicq. Czeka znalazia siedzibq w poblizu Kremla, w poiozonym przy ulicy Bolszaja
budynku kompanii ubezpieczeniowej,
miaia pod
zwami - GPU, NKWD, MWD, KGB - do upadku rezimu sowieckiego. Z
wych
czekistow, pracujqcych w marcu w moskiewskim
Domu”, ich
liczba wzrosia w lipcu 1918 roku do
tysiqcy, to bez
specjalnych. Byia
to liczba wielka, zwiaszcza
w tym samym czasie Ludowy Komisariat Spraw
odpowiedzialny za kierowanie ogromnym aparatem lokalnych sowietow
caiego kraju liczyi jedynie czterystu urzqdnikow!
Pierwszq wielkq operacjq Czeka przeprowadziia w nocy z 11 na 12 kwietnia 1918
ku, kiedy ponad tysiqc ludzi z oddziaiow specjalnych
szturmem
mow, okupowanych w Moskwie przez
Po wielu godzinach zaciekiych walk
aresztowano 520 anarchistow, a 25
nich rozstrzelano w trybie dorainym jako
ten miai
odtqd do
strajkujqcych robotnikow,
CRCEDHC (Centre
de Conservation et
de la Documentation Historique
S.A. Pawluczenkow, Kriestianskij
29.
sowietskoj
t. 1
ZBROJNE
DYKTATURY
79
uciekajqcych przed poborem dezerterow
buntujqcych
przeciw
tym pienvszym sukcesie, ktory
w Moskwie Piotrogrodzie inne
cje
w skierowanym do Centralnego Komitetu Wykonawczego
z 29 kwietnia 1918 roku Dzieriynski zazqdai znacznego zwiqkszenia
dla
ka:
obecnym
- pisai - w zwiqzku z rozplenieniem
wszelkiej
kontr-
rewolucyjnych organizacji opozycyjnych, nieunikniony jest wzrost
Czeka
w postqpie
Wspomniany przez Dzieriynskiego
etap” wydaje
w istocie decydujqcym
okresem w ustanowieniu dyktatury politycznej gospodarczej oraz wzmocnieniu
sji wobec coraz bardziej wrogiej bolszewikom
Od pazdziernika 1917 roku ani
nie polepszyia ona swego codziennego bytu, ani nie zachowaia
obywatelskich
uzyskanych w ciqgu roku 1917. Bolszewicy, ktorzy jako jedyny ruch polityczny
chiopom
upragnionq ziemiq, zamienili
w ich oczach w odbierajqcych plony
pracy
Wielu chiopow zadawaio sobie pytanie, czy to ci
bo
ktorzy dali ziemiq”,
ktorzy grabili uczciwego rolni-
ka, zdzierajqc mu ostatniq
Wiosnq 1918 roku nadal
nie zostaio rozstrzygniqte; sowietom nie
cze kaganca nie przeksztaicono ich w
organy administracji panstwowej, byiy
wiqc one miejscem dyskusji miqdzy bolszewikami a umiarkowanymi socjalistami. Mimo
codziennego nadzoru ukazywaiy
opozycyjne dzienniki. W terenie
konkurujqce instytucje polityczne. W sytuacji pogorszenia
warunkow iycia
ustania obiegu wymiany gospodarczej miqdzy miastem wsiq niewqtpliwe
cesy polityczne
mienszewicy. Mimo presji
lacji w czasie
do sowietow opanowali
z trzydziestu stolic
bernialnych, w ktorych odbyiy
wybory
ich
Rzqd bolszewicki zareagowai na
sytuacjq zaostrzeniem dyktatury gospodarczej
i politycznej. Gospodarczy system dystrybucji
siq zarowno w sferze Srodkow -
ze wzglqdu na widoczne pogorszenie
szlakow komunikacyjnych, zwiaszcza
wych - jak w sferze
gdyz brak produktow przemysiowych nie
do
Zyciowym problemem staio
wiqc zapewnienie zaopatrzenia
armii miast - oirodkow sprawowania wiadzy miejsc zamieszkania
Przed bolszewikami
dwie
Mogli albo
w
ju rynku
zrujnowanej gospodarki, albo
przymus. Przekonani o
niecznoici marszu do przodu w
o zniszczenie
porzqdku”
Zabierajqc 29 kwietnia gios przed Ogolnorosyjskim
Komitetem
nawczym Sowietow, Lenin zadeklarowai bez osionek:
jest, drobni przedsiqbiorcy,
drobni
byli gotowi dopomoc nam w obaleniu obszarnikow kapitalistow.
Ale dalej nasze ich drogi
rozchodzq. Nie
oni organizacji, dyscypliny - jej
wrogami. I tutaj bqdziemy musieli
z tymi
z tymi drobnymi
P.G. Sofinow,
istorii
komissii”, Moskwa
43-44;
G.
,,The Cheka
35.
G.A. Bieiow,
istorii
V.N. Brovkin, ,,The Mensheviks
80
przedsiqbiorcami jak najbardziej zdecydowanq,
Kilka dni
niej, przed tym samym audytorium, ludowy komisarz aprowizacji zaznaczyi:
otwarcie: chodzi
o wojnq, bo tylko
karabinow otrzymamy
A Trocki dolai
do ognia:
partia jest za wojnq domowq. A wojna do-
mowa to wojna o chleb ... Niech
wojna domowa!””
Zacytujmy ostatni tekst, napisany w roku 1921 przez innego
bolszewi-
kow, Karola Radka, znakomicie
bolszewickq politykq z wiosny 1918
ku, a wiqc z okresu poprzedzajqcego o caie miesiqce rozszerzenie
konfliktu zbrojne-
go, ktory przez lata
bqdq czerwoni i biali:
Chiop
otrzymai ziemiq i
wrocii z frontu, zachowujqc bron, a jego postawq wobec
panstwa mozna by
nastqpujqco:
komu panstwo?” Nie byio mu do niczego
trzebne.
zarzqdzili
podatku w naturze, nie
to nam, gdyz nie mieli-