Natychmiast po tragedii w mediach pojawi�y si� komenta-
rze, kt�rych autorzy usi�owali wskaza� winnego, i najcz�ciej
wymienian� przyczyn� by� Internet. Jednak im wi�cej by�o wia-
domo na temat tej dw�jki uczni�w i k�opot�w wychowawczych,
jakie sprawiali, tym sk�onno�� do obwiniania Internetu si�
zmniejsza�a. To, �e mieli oni dost�p do sieci, mog�o odegra� ja-
k�� rol� w tragedii; na przyk�ad je�li odwiedzali inne strony
o tre�ciach rasistowskich lub antyspo�ecznych, mogli stamt�d
czerpa� pewn� inspiracj� i uzasadnienie dla swoich ekstremal-
nych pogl�d�w, jak to opisa�am w rozdziale po�wi�conym dyna-
mice grup i polaryzacji. Niemniej jednak szybko sta�o si� jasne,
�e obaj ch�opcy sprawiali ju� wcze�niej k�opoty wychowawcze,
a Internet stanowi� raczej uj�cie ani�eli �r�d�o ich nienawi�ci.
Taka sk�onno�� do obwiniania Internetu o wszystko co najgor-
sze �wiadczy, �e jednocze�nie go i kochamy, i nienawidzimy.
321
Usi�ujemy zrozumie� ten nowy �rodek przekazu i jego '
na nasze dzieci, dlatego kiedy pojawia si� w kontek�cie l
wydarze�, od razu mo�e si� znale�� na cenzurowanym.
Sonda� przeprowadzony niedawno przez Josepha
z Annenberg Public Policy Center przy University of Pen
vania dostarczy� dowod�w potwierdzaj�cych nasz ambiv
lentny stosunek do roli Internetu w rodzinie. W badaniu i
78 procent respondent�w wyrazi�o zatroskanie zagro�eniem,1!
jakim jest dla dzieci Internet, a niemal dwie trzecie uzna�o, �e
mo�e on prowadzi� do izolowania si� dzieci od ich r�wie�ni-;
k�w. Spory odsetek uwa�a� tak�e, i� Internet mo�e przeszka-
dza� rodzicom we wpajaniu dzieciom okre�lonych warto�ci
i pogl�d�w lub wywo�ywa� u nich antyspo�eczne zachowania.
R�wnocze�nie jednak respondenci pozytywnie wyra�ali si�
o tej technologii w okre�lonych sytuacjach. Na przyk�ad 59
procent uwa�a�o, �e dzieci, kt�re nie maj� dost�pu do sieci, s�
w gorszej sytuacji, a trzy czwarte by�o przekonane, �e Inter-
net u�atwia odrabianie lekcji i jest fascynuj�cym miejscem do
poznawania nowych rzeczy. Intuicyjnie wi�kszo�� czu�a, �e In-
ternet mo�e by� dobr� lub z�� si�� i �e jego wp�yw w du�ej
mierze zale�y od naszych wybor�w206.
Na doros�ych - rodzicach i nauczycielach - spoczywa odpo-
wiedzialno�� za w�a�ciwe pokierowanie dzie�mi w sieciowym
�wiecie, a to wymaga od ludzi zapoznania si� z tym, co si�
w Internecie znajduje, ze zmianami, jakim podlega jego zawar-
to��, z tym, czym si� w nim zajmuj� nasze dzieci, i jak to wp�y-
wa na ich rozw�j. Oceniaj�c Internet, musimy si� kierowa�
bardziej wywa�onym podej�ciem, kt�re b�dzie uwzgl�dnia�o
jego pozytywne i negatywne strony w odniesieniu do roli, jak�
ma w rodzinie, i nie powinni�my zrzuca� z siebie tej odpowie-
dzialno�ci, gdy� technologia ta wci�� jest jeszcze niedoskona�a.
Nagrody w Internecie
Jednym z najpot�niejszych narz�dzi, za pomoc� kt�rych
mo�emy wp�ywa� na ludzkie zachowanie, s� nagrody, a w sie-
ci dysponujemy paroma ich rodzajami. Rzeczywi�cie sprawo-
322
wanie kontroli nad upragnionymi nagrodami jest wa�nym
atrybutem naszej w�adzy, lecz by�my mogli m�drze z nich ko-
rzysta�, musimy najpierw zrozumie�, czym one s�. Jedn�
z wa�niejszych nagr�d jest zwykle zainteresowanie ze strony
drugiego cz�owieka. �yjemy w czasach, kiedy uwaga jest do-
brem rzadkim, ale na kt�re jest du�e zapotrzebowanie. Nie
tylko firmy zabijaj� si� o ni� w swojej reklamowej walce
o klienta, rozdaj�c prezenty, organizuj�c konkursy i promocje.
Zwykli ludzie tak�e marz�, by zwr�ci� na siebie uwag� innych
u�ytkownik�w sieci. W tym celu tworz� strony, umieszczaj�c
na nich w eksponowanym miejscu kurtuazyjne uwagi: �Dzi�-
kuj� za odwiedzenie mojej strony!" i �Zapraszam ponownie!"
Tworz� tak�e niewyobra�alnie paskudne strony, r�wnie� po
to, by zwr�ci� na siebie uwag�. Mamy wi�c na przyk�ad stron�
�Paskudztwa z mojej lod�wki", na kt�rej Kevin Greggain przed-
stawia zdj�cia i opisy zepsutego jedzenia, kt�re przele�a�o kilka
tygodni w jego ch�odziarce firmy Kenmore, a tak�e stron� Mat-
thew J. Collinsa �Galeria zdeptanych robali", opisuj�c� wszyst-
ko ze szczeg�ami, ��cznie z tym, jak owe stworzenia spotka� ich
dwuwymiarowy los. Z kolei Pope Rich, tw�rca strony �Ko�ci�
Wyznawc�w Kr�liczka" podsuwa z�ote my�li u�ytkownikom sie-
ci, kt�rzy chcieliby wzbogaci� j� o dziwaczne tre�ci: �Do dzie�a!
Je�li jest co�, co chcieliby�cie powiedzie� lub zrobi�, bierzcie
dup� w troki, p�d�cie do sieci i rozg�o�cie to wszystkim! Zdziwi-
cie si�, jaki uzyskacie rozg�os!207
W prote�cie przeciwko w�ciek�ym animacjom, zwariowanym
zdj�ciom i irytuj�co d�ugim czasom �adowania stron Bj�rn
Borud z Norwegii stworzy� minimalistyczn� stron� interneto-
w� - �podobn� do owych modelek Calvina Kleina" - w kt�rej
u�ywa wy��cznie czcionki courier i ma�ych liter. Tym, kt�rzy
chc� zwr�ci� na siebie uwag�, udziela takich oto rad:
cz�owiek odsy�aj�cy do odsy�aj�cego cz�owieka
czasami, kiedy odwiedzam strony innych os�b, trafiam
na takie, na kt�rych s� tylko listy odsy�aczy do
innych miejsc, to tak, jakby ludzie ci m�wili �tu
nie ma nic ciekawego, id� gdzie� indziej�, i mo�e
maj� racj�, mo�e s� oni tak nudni, �e wystarczy wam,
je�li dowiecie si� o nich tylko tego, gdzie
chcieliby was odes�a�.2ca
323
Zwr�cenie na siebie uwagi jest tak pot�n� nagrod�^
nawet s�owa krytyki czy obelgi bywaj� wzmocnieniem.;
dobnie jak dzieci, kt�re celowo �le si� zachowuj�, by zv
na siebie uwag� rodzic�w lub nauczycieli, tak�e u�ytkoy
sieci wol� jak�kolwiek odpowied� od �adnej, nawet je�li i
�aby to by� krytyka czy wyzwiska. Mo�emy jednak rozii
u�ywa� pozytywnych wzmocnie� i kar, by zach�ca� ludzi i
takich sieciowych zachowa�, jakie chcieliby�my promo?
Zwyk�y wpis do ksi�gi go�ci na stronie internetowej lub <
powied� na wiadomo�� wys�an� do grupy dyskusyjnej dla-
ka�dego internauty jest wielce po��dan� nagrod�, a pochwa-
�a lub poparcie jego stanowiska w dyskusji znaczy dla niego
jeszcze wi�cej. Nawet je�li nie macie nic wi�cej do dodania
poza zwyk�ym �zgadzam si� z tob�", to jest to dla niego bar-
dzo cenne - tak jak skinienie g�ow� podczas dyskusji twarz�
w twarz. Wiadomo�ci z kategorii wariantu poparcia, o kt�-
rych pisa�am w jednym z poprzednich rozdzia��w, s� bardzo
