O, spraw, panie, aby wszyscy chorzy ju� w dniu jutrzejszym wstali pe�ni si� dobrych, a z serc ich a�eby strach ust�pi�. I niechaj ju� nigdy nie zaznaj� cierpie� po wieki wieczne, dop�ki b�yszczy ksi�yc na niebie.
Tak to wiekowieczny zaklinacz uzdrawia sw�j nar�d, ratuje r�d Kalewali od zniszczenia.
O
JAK TO BY�O
Z NIED�WIEDZIEM
Dosz�y wie�ci do Pohjoli, �e zaraza znik�a w Kalewali,, �e Vejno, ten wiekowieczny czarodziej, swymi zakl�ciami wybawi! ojczyzn� Kalewy od nieszcz�cia �
Rozgniewa�a si� bezz�bna starucha i m�wi s�owa takie:
� Mam ja jeszcze jedn� bied� na nich! Wygoni� z lasu krzywo-nogiego, nied�wiedzia kud�atego
251
pop�dz� na pastwiska Kalewali. Niechaj im wszystko byd�o pozagryza.
Posz�a Louhi w b�r i nied�wiedzia na Kalewal� pogna�a.
M�wi Vejnemejnen do Ilmarinena:
� Bracie kowalu, wykuj mi trzyko�czysty oszczep. Pojawi� si� w Kalewali nied�wied� olbrzymi, przez Louhi przygnany, musz� tego nied�wiedzia upolowa�, aby nie dusi� nam koni, aby nie zagryza� naszych kr�w, aby �rebi�t i owiec �ap� nie zabija�.
Wyku� kowal oszczep, pi�knie go przyozdobi�: na kra�cu tam wilk siedzi, ca�e ostrze zaj�� nied�wied�, ren biegnie po drzewcu, na r�koje�ci �rebak skacze, a jele� stoi przy g��wce.
Na drugi dzie� spad� pierwszy �nieg, �wie�y �nieg obieli� pola. Bia�y on jak zimowy zaj�czek, jak owieczka na jesieni.
M�wi stary wierny Vejno:
� P�jd� do kr�lestwa las�w, p�jd� sam jeden, opuszcz� m��w, zostawi� bohater�w. A ty, lesie, pom� mi, abym pochwyci� ozdob� twoj�, pana twoich kniei.
Mielikki, kr�lowo bor�w, powstrzymaj swe psy go�cze, uwi�� je w gal�zistym zagajniku.
Otso, jab�uszko le�ne. Otso z miodow� �ap�, czy wiesz, �e odwa�nie id� na ciebie! Schowaj pazury w kosmatych �apach, zaci�nij z�by w krwawym pysku.
S�yszy stary Vejno � pies jego zaszczeka� nagle. To nied�wied� opu�ci� swoje le�e, swoj� po�ciel z li�ci opad�ych, li�ci z�otych i sam na le�n� �cie�k� wyszed�.
M�wi stary Vejno, zaklinacz tak powiada:
� Witaj, gro�ny Otso, ozdobo las�w, z miodow� �ap�. Nie gniewaj si� na mnie, to nie ja rozerwa�em ci szub�, ty� sam narobi� sobie tej biedy, jake� zsuwa� si� z ga��zi, jake� o s�k zawadzi�. �liskie s� ga��zie o mglistej jesieni.
Sunie na nartach stary zaklinacz po g�rach i do�ach, po piaskach i wrzosach �niegiem pokrytych. Pie�ni czarodziejskie
252
I
�piewa. A przy boku Vejnemejnena idzie go�� w szubie kud�atej, idzie do dworzyszcza go�� krzywolapy.
Us�ysza� t�um m��w na dworzyszczu siedz�cy szum od d�browy, us�ysza� pie�ni zdobywcy.
Wyszli m�owie przede dw�r i wo�aj�:
� Stary zaklinaczu, czy rysia upolowa�e�, czy ci rysia gospodarz lasu podarowa�, �e wracasz z pie�ni�, �e zwyci�sko suniesz na nartach?
Stary wierny Vejno m�wi s�owa takie, odpowied� tak� daje:
� To nie ry� ani nie wydra, ale go�� znakomity, ozdoba las�w- Otw�rzcie szeroko wrota, je�li wam mi�y ten przybysz z cudzej ziemi; a je�li on wam niemi�y, to wrota zamknijcie.
Szeroko wrota otworzyli, miodow� �ap� do �rodka wpu�cili. I tu Vejnemejnen nied�wiedzia zabi�. Sk�r� z le�nego olbrzyma zdj�to, do komory wyniesiono. Mi�so nied�wiedzie por�bano, miedziany kocio� nim nape�niono.
Stoi kocio� na ogniu, a w nim mi�sa t�ustego a� po brzegi, mi�sa sol� posypanego. Przywieziono t� s�l zza rzeki D�winy, przywieziono okr�tami z ziemi niemieckiej.
Gdy si� mi�so ugotowa�o, zaniesiono kocio� na ogromny st� sosnowy. A na tym stole wszystkie misy z miedzi, wszystkie �y�ki ze srebra, wszystkie no�e ze z�ota.
Na sosnowym stole kubki pe�ne piwa, misy pe�ne tego daru lasu, tej wspania�ej zdobyczy.
M�wi stary Vejno, sam powiada s�owa takie:
� Gospodarzu le�ny, zielonobrody staruchu, i ty, Mielikki, dobra gospodyni las�w, i ty, Tellerwo, le�na dzieweczko, przybywajcie tu na uczt�, na rado��! Jest tu mi�so do jedzenia, jest tu piwo do picia, jest tu wszystkiego na rozdanie dla ca�ej wsi.
Pyta nar�d zebrany na uczcie, dobrzy ludzie tak pytaj�:
� Jak to si� sta�o, �e si� nied�wied� na ziemi urodzi�? Jak
253
on r�s� w swym przepi�knym futrze? Czy si� urodzi� w oborze na s�omie? Czy w �a�ni wyr�s� i wychowa� si�?
Odpowiada dobrym ludziom stary Vejno: