z Polski do bryt. strefy okupacyjnej Niemiec. Rwnoczenie na podstawie umowy midzy rzdami poi. i rad. nastpia repatriacja ludnoci
poi. z ZSRR do Polski; kontynuowane osobn u-mow w latach 1957/1958 (Dz.U. 1957, pz. 222, 223).
W NRP dla celw rewizjonistycznych prowadzona bya do 1972 oficjalna statystyka przesiedlecw przy kadym spisie ludnoci, uznajca za
przesiedleca kadego kto w dniu l wrzenia 1939 r. mieszka na terenach objtych przesiedleniem lub jest potomkiem byych mieszkacw tych
terenw". To drugie kryterium spowodowao, e w NRF liczba przesiedlecw co roku powanie wzrastaa (19699,1; 197110,4 min); a ich
udzia procentowy wynosi 1972 ju ok. H^/o ogu ludnoci NRP.
S. P. LADES The Ewhanffe of Minorities Bulsaria, Greece and Tlirkey. London 1932; W. HXTER Bevolkerungaustausch als Inslitut des Volkerrerhts, Berlin 1932; J. B. SCHECHTMAN Populntion
Transfers in Asia, London 1949; G. FRUMKIN Population Changes in Europ sice 1932, London 1951; K. SKUBISZEWSKI Le transfer de la populntions allemande etait-il conforme aii droit ml.,
w: Cahiers Potosne-Allemagne nr l, 1959, s. 42-56; A. KLAFKOWSKI Umowa Poczdamska z dnia 2 Vm 1945, Warszawa 1960. s. 378-394; J. SOBCZAK Przesiedlecy w NRF, Pozna 1962; B.
PASIERB Miaracja ludnoci niemieckiej z DolneKO lska w latach 1944-1947, Wrocaw 1969. s. 151; T. BIALECKI Przesiedlenie ludnoci niemieckiej i Pomorza Zachodniego po 11 wojnie
widrowej, Pozna 1969, s. 230; Przesiedlenia ludnoci przez lii Rzesze i jej sojusznikw podczas U wojny wiatowej. Lublin 1974.
PRZESIEDLECY -r Displaced persons. PRZESTPCZO -> Zapobieganie przestpczoci i postpowanie z przestpcami. 2974
PRZESTPSTWO MIDZYNARODOWE (ang. Internationa! de)inquency, franc. Delit intematio-nal, hiszp. Delito internacional, ro.
Mieduna-rodnoje priestuplenije), termin midzynar. de-likt midzynar., naruszenie prawa midzynar.,
czyn niedozwolony prawem midzynar., zawiniony przez jedno pastwo w stosunku do drugiego pastwa czy grupy pastw z ich szkod,
wymagajc naprawienia zgodnie z praktyk, stosowan w yciu midzynar. bezporedniej lub poredniej odpowiedzialnoci pastw i wynikajcy
std obowizek odszkodowania. Od Haskiej Konferencji Pokojowej 1907 przedmiot wielu prac kodyfikacyjnych, majcych na celu scalenie
jednolitych, powszechnych norm prawa midzynar. w traktowaniu okrelonych p.m., m.in. projekt konwencji opracowali: 1925Amer. Inst.
Prawa Midzynar. na zlecenie Panamer. Unii; 1927paryski Inst. Prawa Midzynar.; 1929Harwadzki Orodek Badania Prawa Midzynar.;
1930Niem. Tow. Prawa Midzynar. LN zainicjowaa prace kodyfikacyjne na Genewskiej Konferencji Kodyfikacji Prawa Midzynar. 1929.
Zgr. Og. NZ zajo w tej sprawie stanowisko Rez. 799/VIII z 7X111953.
A. DECENCIERE-FERRANDIERE La responsabitite des etats a raison des dommages subis par des etrangers, Paris 1925;
C. EAGLETON The Responsabilily of States in Im. Law, London 1928; P. A. ZANNES La responsabilite int. des etats pour les actes de negllisence. Paris 1952; F. V. GARCIA-AMADOR Stale
Responsabilily in the Light of the New Trends o) Int. Law, American Journal of Int. Law" No. 49. 1955; A. SCHIJLE Delikl. yoikerrechttich. w: Sirupp-Schtochauer WSr-lerbuch des YBIkerrechts.
Berlin 1960, Bd. l, s. 326-339;
A. KLAFKOWSKI Prawo Midzynar. Publiczne, wyd. 4, Warszawa 1972, s. 137-13S.
PRZESTRZE YCIOWA" -> Lebensraum.
2975
PRZESTWORZA (ang. Space, franc. Espace, hiszp. Espacio, ro. Prostory), termin midzynar. oglny na przestrze ->- powietrzn i przestrze
> kosmiczn.
2976
PRZEWODNICZCY SESJI ZGROMADZENIA OGLNEGO NZ (ang. President of Genera Assembly Session, franc. President de la Ses-
sion de 1'AssembIee Generale de 1'ONU, hiszp. Presidente de la Sesin de la Asamblea Genera de la ONU, ro. Priedsiedatiel siessii Gienieral-
noj Assamblei OON), tytu oficjalny przewodn., wybranego przez Zgr. Og. NZ na kad sesj zwyczajn, zgodnie z art. 21 Karty NZ, ktrego
funkcje okrela Regulamin Zgr. Og. NZ oraz Zacznik Nr l do Regulaminu pt. Zalecenia i sugestie Kom. Specjalnego dis metod i procedury. Z
reguy w przypadku zwoania Sesji Nadzwyczajnej funkcj przewodn. wykonuje przewodn. sesji zwykej. O ile Regulamin powierza przewodn.
kierowanie obradami na posiedzeniach plenarnych, poddawanie wnioskw pod gosowanie, ogaszanie uchwa itp., to zacznik zaleca take
czuwanie nad prac organw pomocniczych Zgromadzenia. Przewodniczcy ma 17 zastpcw, rwnie wybranych przez Zgromadzenie, ktrzy
wsplnie z przewodn. siedmiu gt. Kom. ONZ tworz Kom. Generalny, decydujcy o sprawach proceduralnych, nie polit. W pierwszej dekadzie
dziaalnoci ONZ przewodn. byli z reguy reprezentanci wiata zach. W 1963 na wniosek Czechosowacji i Polski Zgromadzenie przyjo zasad
rotacji wg r geograficznej reprezentacji w ONZ. Przewodniczcym XXVII Sesji zosta wybrany 171X1972 po raz pierwszy Polak S. Trep-
czyski.
Kromka, 1972.
7W
Psychopatologia 2984
l 2977
PRZYJA" (ro. Druba", niem. Freund-sehaft"), nazwa najduszego w wiecie nafto-cigu (4655 km), zbudowanego na terytorium ZSRR
(3004 km), Polski (675 km), Czechoslowacji (836 km), NRD (27 tai) oraz Wgier (123 km);
dostarcza rop naft. z Wolasko-Uralskiego Zagbia Naftowego (Tatarska ASSR) do biatorus. m. Mozyrz, gdzie si rozgazia: jeden rurocig
przekazuje rop poi. zakadom w Pocku oraz NRD, w Schwedt, drugi zawg. w Szazha-lombatta i czechost. w Zalui. Rurocig P."
zbudowany zosta w latach 1960-64 w ramach RWPG.
2978
PRZYMIERZE FRANCUSKO-RADZIECKIE
1944 (ang. French-Soviet Alliance 1944; franc. Alliance Franco-Sovietique de 1944; hiszp. Alian-za franco-sovietica 1944; ro. Francuzsko-
sowiet-skij dogowor 1944), podpisane w Moskwie 10X11 1944 z inicjatywy gen. Ch. de Gaulle'a, w art. I l II okrelio zobowizania wojenne na
czas wojny, w art. III-IV na czas pokoju:
Art. m. Wysokie umawiajce si Strony zobowizuj si podj wsplnie po zakoczeniu obecnej wojny z Niemcami wszelkie niezbdne kroki,
eby usun wszelk now grob ze strony Niemiec i wykluczy wszelk akcj, ktra by umoliwia now prb agresji z ich strony,
Art. IV. Gdyby jedna z Wysokich umawiajcych si Stron zostaa uwikana w dziaania wojenne z Niemcami, czy to na skutek zaatakowania icj
przez nie, czy to na skutek dziaania postanowie wyej podanego art. III, druga Strona udzieli je] natychmiast wszelkiej w jej mocy lecej
pomocy i poparcia. Art. V. Wysokie umawiajce si Strony zobowizuj si nie zawiera adnego przymierza ani nie bra udziau w adnej