w przypadku �wie�o rozwiedzionych os�b,
kt�re wchodz� ponownie w �ycie w pojedynk�,
f) trudno�ciach dopasowania stosownego zachowania do odpowiedniego mo-
mentu,
g) problemach z przejawieniem danego zachowania, spowodowanych niewia-
r� w jego skuteczno�� oraz w umiej�tno�� jego adekwatnego zaprezentowania.
� Techniki ukierunkowane na poprawienie jako�ci zachowa� interpersonal-
nych powinny zwi�ksza� zarazem pozytywne wzmacnianie i w ten spos�b popra-
wia� nastr�j oraz eliminowa� depresyjne zachowania jednostki.
� Zachowania interpersonalne mo�na podzieli� na trzy klasy:
a) pozytywne zachowania asertywne � zachowania wywieraj�ce pozytywny
wp�yw na spo�eczn� interakcj� z partnerem. Nale�� do nich np.: zaoferowanie
przys�ugi, przychylenie si� do cudzej pro�by, okazywanie uczu� i m�wienie o nich,
traktowanie innych ludzi w uczciwy spos�b oraz okazywanie im szacunku;
b) negatywne zachowania asertywne � zachowania maj�ce negatywny
wp�yw na interakcj� z partnerem. Przyk�adami mog� tu by�: odrzucanie pr�b
innych os�b, nie oferowanie przys�ug czy ignorowanie innych;
c) umiej�tno�ci prowadzenia rozmowy. Zachowania, kt�re pozwalaj� inicjo-
wa�, podtrzymywa� oraz ko�czy� rozmow�. Wa�na jest tu wymiana informacji,
bez pozytywnych czy negatywnych skutk�w dotycz�cych kt�regokolwiek z part-
ner�w interakcji.
S� to klasy niezale�ne, w zwi�zku z czym generalnie nie nale�y oczekiwa�
pomocniczego wp�ywu treningu w jednej klasie zachowa� na drug�.
385
Og�lnie nale�y doda�, �e prezentowany program treningu umiej�tno�ci spo-
�ecznych, jak podaj� sami autorzy, jest rozbudowan� technik�, w ramach kt�rej �
wykorzystuj�c r�ne procedury � d��y si� do nauczenia klienta osi�gania znacz�-
cych, pozytywnych interpersonalnych relacji, odpowiedniej i jasnej komunikacji
oraz adekwatnej oceny w�asnej osoby, a tak�e nagradzania w�asnych funkcjonal-
nych, adaptacyjnych zachowa�.
2.4.2. Psychoterapia
a) Organizacja procesu psychoterapii
Leczenie os�b depresyjnych metod� trenowania umiej�tno�ci spo�ecznych
jest ustrukturalizowanym i zaplanowanym w okre�lonym czasie programem. Zwy-
kle terapia przebiega w formie 18, trwaj�cych jedn� godzin�, indywidualnych sesji.
Spotkania mog� si� odbywa� raz lub dwa razy w tygodniu. Je�li ewentualna
przerwa w leczeniu przekroczy dwie kolejne sesje, to nale�y powt�rzy� materii
ju� przebytych sesji. Tak�e niepowodzenia w wykonywaniu przez pacjenta zada�'
domowych wyd�u�aj� okres leczenia. Moment, w kt�rym mo�na wst�pnie oceni�
efektywno�� terapii wyst�puje oko�o 10. sesji � w tym okresie post�py powinny
by� ju� widoczne.
Bardzo pomocne we wst�pnym okresie psychoterapii jest w��czenie do niej
na pewien czas cz�onk�w rodziny pacjenta. Dostarcza si� im informacji na temat
depresji oraz opisuje si� proces leczenia. Odpowiada si� na mo�liwe pytani;
i rozstrzyga w�tpliwo�ci.
Program treningu umiej�tno�ci spo�ecznych u�o�ony jest w spos�b hierar-
chiczny. Wa�ne jest utrzymanie okre�lonej kolejno�ci stosowanych technik. S;
program zaczyna si� od cel�w �atwiejszych do osi�gni�cia. I tak kolejno obejmuje
on:
� kliniczne oszacowanie spo�ecznego funkcjonowania pacjenta;
� bezpo�redni trening zachowa�;
� �wiczenie i generalizacj� nowych zachowa�;
� trening spo�ecznej percepcji;
� trening samoewaluacji i samowzmacniania.
Praca terapeutyczna opiera si� przede wszystkim na odgrywaniu r�l � �wi-
czeniu nowych zachowa�. Poni�ej przedstawiony jest przebieg typowej sesji tre-
ningu spo�ecznych umiej�tno�ci (przyk�adowo, z zakresu treningu zachowa�).
Sk�ada si� ona z trzech g��wnych etap�w. (1) Dokonuje si� przegl�du prac domo-
wych zadanych na poprzedniej sesji oraz w��cza si� uzyskane z nich dane do tre�ci
spotkania (10 min.). (2) Wyszczeg�lnia si� sytuacje, z kt�rymi wi��e si� wybrana
do odegrania rola, a nast�pnie:
� dostarcza si� pacjentowi informacji o sk�adnikach nowo uczonych zacho-
wa�;
� terapeuta demonstruje nowe zachowania; w trakcie demonstracji pacjent
odgrywa rol� partnera interakcji;
386
� psychoterapeuta sprawdza, czy pacjent kieruje uwag� na wa�ne aspekty
demonstrowanego zachowania oraz czy rozumie, jakie wymagania s� mu stawiane
w zwi�zku z zadaniem;
� pacjent odgrywa rol�, pr�buj�c imitowa� to, co zademonstrowa� terapeuta;
� psychoterapeuta dostarcza informacji zwrotnej oraz oceny � dostosowa-
nej do specyficznej tre�ci pracy; zach�ca tak�e do dalszego odgrywania r�l;
� odgrywanie danej roli jest kilkakrotnie powtarzane, a� do uzyskania przez
pacjenta poprawy do wyznaczonego minimalnego poziomu adekwatno�ci i kom-
petencji;
� dalszy trening dotyczy podobnych sytuacji lub te� innych element�w
uczonych umiej�tno�ci.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.