W tej analizie badano mo�liw� przyczynow� zale�no�� poprawy objaw�w i postrzeganej empatii terapeuty.
Dalsze kierunki rozwoju poznawczej teorii i terapii depresji
Jak ju� wspominali�my w tym rozdziale, trzeba przeprowadzi� wiele dalszych bada�, by odpowiedzie� na pytania dotycz�ce poznawczej teorii i terapii depresji. Ko�cz�c nasze om�wienie, chcemy podkre�li� kilka wa�kich zagadnie�, kt�rym dotychczas nie po�wi�cono wystarczaj�co du�o uwagi.
Po pierwsze, je�li chodzi o etiologi� depresji, wa�ne pytanie dotyczy granic modelu. Czy mo�na go stosowa� tylko w leczeniu depresji diagnozowalnych jako zaburzenie, wszystkich zespo��w depresyjnych (diagnozowalnych lub nie), czy te� wszystkich przypadk�w znacz�cego nasilenia si� objaw�w depresyjnych? W pierwszych wersjach swojej teorii Beck twierdzi�, �e reakcje afektywne na poziomie subklinicznym wi��� si� z prawid�ow� percepcj� wydarze�, psychopatologia za� - ze s�ab� korespondencj� mi�dzy rozumieniem a rzeczywisto�ci� zewn�trzn� (Beck, 1971). W tej dziedzinie bada� nadal nie ma jednak �rodk�w pozwalaj�cych rozr�ni� subkliniczne i pe�noobjawowe formy depresji. Niediagnozowalne formy depresji koreluj� z diagnozowalnymi pod wieloma wzgl�dami (Flett i in., 1997; Lewinsohn i in., 2000), ale niekoniecznie musz� korelowa� pod ka�dym wzgl�dem (Coyne i Downey, 1991). Aby rozwi�za� to zagadnienie, mo�na zastosowa� inne ni� pr�g diagnostyczny kryteria klasyfikacji uczestnik�w. Na przyk�ad mo�na sprawdzi�, czy zniekszta�cenia poznawcze s� ci�g�� funkcj� poziomu wyst�pienia objaw�w depresyjnych, czy te� funkcj� kategorialn� obecno�ci kt�regokolwiek ze znacz�cych klinicznie objaw�w depresyjnych (np. utrzymuj�ca si� anhedonia czy pogorszenie funkcjonowania).
Po drugie, nie wiadomo jeszcze, w jakim stopniu model poznawczy mo�e wyt�umaczy� wyleczenie depresji poza kontekstem terapii poznawczej. Needles i Abramson (1990) rozszerzyli teori� bezradno�ci, by w��czy� do niej model powrotu do zdrowia zajmuj�cy si� g��wnie takim stylem wyja�niania (atrybucji) zdarze� pozytywnych, kt�ry zwi�kszy prawdopodobie�stwo, �e zdarzenia te przywr�c� pacjentowi poczucie nadziei. Ten model znalaz� empiryczne potwierdzenie w kontek�cie odzyskania pe�nego zdrowia po zastosowaniu lek�w prze-ciwdepresyjnych (Johnson i in., 1998). Potrzebne s� takie badania w odniesieniu do teorii poznawczej, podobnie jak badania nad powrotem do zdrowia poza kontekstem jakichkolwiek formalnych interwencji terapeutycznych, przy za�o�eniu, �e osoba z zaburzeniem psychicznym najcz�ciej nie otrzymuje pomocy medycznej ze strony �adnej plac�wki zdrowia psychicznego (Kessler i in., 1994).
Teoria i terapia poznawcza depresji
47
I wreszcie - konieczne jest uzyskanie poprawy w pomiarach kompetencji podczas prowadzenia terapii poznawczej. Skala Terapii Poznawczej (Cognitiue Therapy Scal� - CTS; por. J. Young i A. T. Beck, dane niepublikowane) koreluje z globaln� ocen� jako�ci, dokonan� przez specjalist�w (Vallis i in., 1986), ale jest niewiele dowod�w na jej zwi�zek z rezultatem terapii. Gortner i in. (1998) podaj� w swoim artykule oceny Skali Terapii Poznawczej opracowane przez wsp�autora artyku�u, Keitha Dobsona, kt�re istotnie korelowa�y z wynikami terapii, ale oceny za pomoc� tej skali tych samych nagra� sesji przeprowadzone przez dw�ch ekspert�w zewn�trznych nie korelowa�y ani ze sob�, ani z rezultatami terapii.
Mo�liwo�� oceny kompetencji jest niezmiernie wa�na w interpretacji bada� por�wnawczych wynik�w terapii i pozwala unikn�� sytuacji, w kt�rej niskie wyniki t�umaczy si� nieodpowiednio zastosowan� terapi� (Elkin, 1999). Warto r�wnie� si� dowiedzie�, jakie procedury szkoleniowe szczeg�lnie skutecznie podnosz� kompetencje terapeut�w poznawczych. Zbadanie metod szkolenia w podr�cznikach po�wi�conych technikom psychoterapeutycznym dla os�b uzale�nionych od kokainy pozwoli�o udowodni�, �e podczas szkolenia w dziedzinie terapii poznawczej (w odr�nieniu od por�wnywanych z ni� terapii) terapeuci radzili sobie coraz lepiej z kolejnymi przypadkami (Crits-Christoph i in., 1998). Nale�y jednak znacznie lepiej pozna� sposoby zwi�kszenia takich efekt�w szkolenia.
Bibliografia
Abramson, L. Y., Metalsky, G. I., Alloy, L. B. (1989). Hopelessness depression: a theory-based
subtype of depression. Psychological Reuiew, 96, 358-372. Abramson, L. Y., Alloy, L. B., Hogan, M. E., i in. (1998). Suicidality and cognitive vulnerability to
depression among college students: a prospective study. Journal of Adolescence, 21, 157-171. Abramson, L. Y., Alloy, L. B., Hogan, M. E., i in. (1999). Cognitive vulnerability to depression:
theory and evidence. Journal of Cognitive Psychotherapy, 13, 5-20. Addis, M. E., Jacobson, N. S. (1996). Reasons for depression and the process and outcome of
cognitive-behavioral psychotherapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64,
1417-1424. Alloy, L. B., Abramson, L. Y. (1979). Judgment of contingency in depressed and nondepressed
students: sadder but wiser? Journal of Experimental Psychology: General, 108, 441-485. American Psychiatrie Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manua� of Mentol Disorders
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.