341 § 1 k.p.k. ma charakter czysto porządkowy. Obecnie jedynie z kontekstu można wnioskować, że przepis ten dotyczy posiedzenia w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania karnego, choć ustawodawca nigdzie tego nie zadeklarował. Naprawiając tę oczywistą usterkę, należy dodać w § 1 art. 341 k.p.k. słowa "w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania".
12. Postępowanie odwoławcze
Zmiany w przepisach Działu IX kodeksu mają charakter bardzo zróżnicowany, zarówno mając na uwadze stopień ich nowatorstwa (niektóre mają charakter wręcz modelowy, inne czysto porządkujący, a czasem wręcz redakcyjny), jak i przyczynę ich wprowadzenia (najczęstszym motywem jest próba zwiększenia funkcjonalności postępowania). Niektóre z nich ściśle wiążą się ze zmianami dotyczącymi wcześniejszych etapów postępowania, są ich niezbędną konsekwencją. Można wyróżnić też zmiany przepisów Działu IX, które są co prawda immanentnie związane z wprowadzeniem innej zmiany, ale już tylko w zakresie tego samego działu. Takie wzajemnie powiązane ze sobą zmiany, omówione zostaną w niniejszym uzasadnieniu łącznie, nie bacząc na porządek, który wynikałby z ich enumeracji według porządku kodeksowego.
Rozpocząć wypada od kompleksu zmian, wprowadzonych w Dziale IX, będących niezbędnym refleksem modelowej nowelizacji przepisu art. 167 k.p.k., mającej na celu zwiększenie elementów kontradyktoryjności w polskim procesie. Z uwagi na to, że w treści art. 167 § 1 zd. 1. k.p.k. wprowadzono regułę, zgodnie z którą w postępowaniu wszczętym przed sądem z inicjatywy strony (a ten charakter ma znakomita większość toczących się postępowań) to właśnie strony przeprowadzają dowody, po ich uprzednim dopuszczeniu przez prezesa, przewodniczącego lub sąd, zaś aktywna rola sądu w przeprowadzaniu dowodów, tak jak i sama możliwość dopuszczania, a w konsekwencji także i przeprowadzania przez sąd w tym typie postępowań dowodów z urzędu, zostały ograniczone jedynie do wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadków (określonych w art. 167 § 1 zd. 2. k.p.k. oraz odpowiednio w art. 167 § 1 zd. 3. k.p.k.), zatem w konsekwencji należało wprowadzić dla strony - która wykazywała na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego bierność w zakresie inicjatywy dowodowej (czy to co do zgłoszenia wniosku dowodowego, czy to co do aktywności przy przeprowadzaniu dopuszczonego dowodu) - barierę stawiania zarzutu sądowi zarówno co do tego, że nie dopuścił lub nie przeprowadził on określonych dowodów z urzędu, jak i co do tego, że w trybie wyjątkowym z jednej lub z obu tych prerogatyw skorzystał pomimo bierności strony. Stosowne rozwiązanie zaproponowano w art. 427 § 4 k.p.k., a w odniesieniu do postępowania zakończonego wyrokiem zakaz podnoszenia takich zarzutów w apelacji skonkretyzowany został w proj. art. 447 § 5 k.p.k. Brak omawianego tu rozwiązania mógłby sprzyjać bierności stron w trakcie pierwszoinstancyjnego postępowania jurysdykcyjnego, a następnie uaktywnianie się tej strony, która uznałaby rozstrzygnięcie sądu a quo za niesatysfakcjonujące, dopiero na etapie postępowania międzyinstancyjnego i opieranie przez nią środka odwoławczego na zarzucie zaniechania przez sąd inicjatywy dowodowej (czy to w postaci niedopuszczenia określonych dowodów z urzędu, czy to w postaci niedostatecznej aktywności sądu przy przeprowadzaniu dowodów już dopuszczonych) lub, co byłoby zapewne o wiele rzadszym zjawiskiem, na zarzucie skorzystania przez sąd z prerogatyw przyznanych mu na użytek sytuacji wyjątkowych. Możliwość podnoszenia takich zarzutów demotywowałaby strony do aktywnego działania w trakcie przewodu sądowego przed sądem pierwszej instancji. W rezultacie, utrudniałaby osiągnięcie głównego celu zakładanego przez nowelizację, to jest uaktywnienia stron, a w rezultacie zwiększenia kontradyktoryjności postępowania.