54 i n, prawa upad�o�ciowego oraz art. 28 i n.
prawa o post�powaniu uk�adowym. W ustawie z 12 X 1994 r. o ochronie obrotu
gospodarczego i zmianie niekt�rych przepis�w prawa karnego (Dz.U. nr 126, poz.
615) zawarte zosta�y przepisy, kt�re uznaj� istniej�c� lub gro��c� d�u�nikowi
niewyp�acalno�� za znami� przest�pstwa.
Problematyk� szczeg�ln� zajmuje si� M. B�czyk: Roszczenia paulia�skie
wierzyciela w stosunku do por�czyciela, RPEiS 1978, z, 3.
Rozdzia� czternasty
SPRZEDA�
� 69. Umowa sprzeda�y - zasady og�lne
I. Poj�cie i cechy.
1. Sprzeda� nale�y do um�w, kt�re znajduj� codzienne i masowe
zastosowanie. Ma ona na celu doprowadzenie do wymiany gospodarczej przy u�yciu
pieni�dza. Jej domen� jest istnienie rynku towarowo-pieni�nego. Gdy najprostsza
wymiana naturalna sprowadza si� do schematu: dobro za dobro i jest obj�ta jedn�
transakcj� stron, mechanizm sprzeda�y musi wykorzysta� do tego samego efektu
dwie transakcje: dobro za pieni�dz i pieni�dz za dobro. Gdy w pierwszej z tych
transakcji zbywca wyzbywa si� dobra maj�tkowego w zamian za pieni�dze, w
drugiej obraca uzyskany pieni�dz na nabycie dobra, kt�rego potrzebuje. Jest istotne,
�e istnienie rynku towarowego nie ogranicza zbywcy w poszukiwaniu partnera, z
kt�rym musia�by dokona� wymiany w jednej transakcji. Komu innemu sprzedaje
swoje dobro, od kogo innego za uzyskane �rodki nabywa dobro przez siebie
poszukiwane. Ka�da z transakcji sama dla siebie stanowi -- jak �atwo si�
zorientowa� -- transakcj� sprzeda�y.
W rozlicznych stosunkach wymiany d�br przy u�yciu pieni�dza, pr�cz
producent�w i konsument�w, uczestniczy wiele ogniw po�rednich: kupiec hurtowy,
detalista itd. W og�lnej masie transakcji w wymianie d�br przy u�yciu tej postaci
umowy bior� udzia� wszystkie podmioty prawa cywilnego, zar�wno podmioty
gospodarcze, jak i nieprofesjonali�ci.
Kodeks cywilny normuje umow� sprzeda�y w spos�b stosunkowo
szczeg�owy ze wzgl�du na znaczenie tej umowy w obrocie. Unormowanie to, obj�te
tytu�em XI ksi�gi III kodeksu (art. 535-602), by�o traktowane jako podstawowe i
dopuszcza�o niejednokrotnie r�ne odchylenia w aktach legislacyjnych
szczeg�lnych.
Tak wi�c w odniesieniu do stosunk�w sprzeda�y mi�dzy j.g.u. lex specialis
stanowi�y tzw. og�lne warunki um�w, wydawane zarz�dzeniami upowa�nionych do
tego w�adz pa�stwowych na podstawie art. 2 i 384 k.c. Zob. dekret z 16 V 1956 r. o
umowach dostawy mi�dzy j.g.u. (Dz.U. nr 16, poz. 87 ze zm.), w kt�rym termin
"dostawa" w pewnych sytuacjach m�g� odnosi� si� i do sprzeda�y. Dla niekt�rych
um�w sprzeda�y zawieranych przez p.j.o. z innymi podmiotami lex specialis
stanowi�y przepisy ustawy z 28 XII 1957 r. o dostawach, robotach i us�ugach na
rzecz jednostek pa�stwowych (Dz.U. z 1958 r., nr 6, poz. 17 ze zm.).
Kwestie wy�ej wymienionych unormowa�, wynikaj�cych z akt�w
legislacyjnych szczeg�lnych, nale�a�y do wyk�adu prawa obrotu uspo�ecznionego.
Zob. np. wywody podr�cznik�w S. Buczkowskiego i Z.K. Nowakowskiego: Prawo
obrotu uspo�ecznionego, Warszawa 1971 oraz M. Madeja i A. Stelmachowskiego:
Zarys prawa gospodarczego, Warszawa 1980.
Obecnie, ze wzgl�du na zmian� modelu gospodarczego kraju -- opisane
wy�ej uregulowania odnosz�ce si� do obrotu uspo�ecznionego -- zosta�y uchylone.
Kodeksowa regulacja sprzeda�y ma wi�c zastosowanie zar�wno do obrotu
profesjonalnego, jak i nieprofesjonalnego. Wydaje si� jednak, �e unormowanie
sprzeda�y w k.c. wymaga istotnej przebudowy uwzgl�dniaj�cej potrzeby obrotu
gospodarczego. Konieczne jest stworzenie kodeksowego "podtypu" umowy
sprzeda�y typu profesjonalnego.
Do unormowa� sprzeda�y w tytule XI ksi�gi k.c. ze wzgl�du na ich
szczeg�owo�� odwo�uj� si� wielokrotnie przepisy dotycz�ce innych typowych
stosunk�w umownych.
2. Wed�ug okre�lenia kodeksu sprzeda� jest umow�, w kt�rej jedna strona
(zbywca - sprzedawca) zobowi�zuje si� przenie�� w�asno�� rzeczy i wyda� j�
drugiej stronie (nabywca - kupuj�cy), a kupuj�cy zobowi�zuje si� rzecz odebra� i
zap�aci� sprzedawcy cen� (art. 535 k.c.).
Przedmiotem sprzeda�y mog� by� w uj�ciu k.c., opr�cz rzeczy, tak�e:
energie i prawa maj�tkowe (art. 555). Sprzeda� energii (elektrycznej, wodnej,
gazowej itp.) oznacza w istocie udost�pnienie korzystania z pewnej jej ilo�ci czy te�
mocy, daj�cej si� ustali� dzi�ki pewnym urz�dzeniom technicznym. Sprzeda� praw
maj�tkowych oznacza ich zbycie odpowiednio do zbycia w�asno�ci rzeczy (a dawniej
r�wnie� prawa do wy��cznej dyspozycji, o kt�rym mowa by�a w uchylonym art. 535 �
2 k.c.). Chodzi tu o prawa maj�tkowe zbywalne (prawa rzeczowe, prawa na dobrach
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaĐâĐ⥠Ci coraz lepsze usĐâĐâugi. By mĐâĐâc to robiĐâĐ⥠prosimy, abyĐâĐâş wyraziĐâĐâ zgodĐâĐ⢠na dopasowanie treĐâĐâşci marketingowych do Twoich zachowaĐâĐâ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czĐâĐâ˘ĐâĐâşciowo finansowaĐâĐ⥠rozwĐâĐâj ĐâĐâşwiadczonych usĐâĐâug.
PamiĐâĐâ˘taj, ĐâĐŃe dbamy o TwojĐâĐ⌠prywatnoĐâĐâşĐâĐâĄ. Nie zwiĐâĐâ˘kszamy zakresu naszych uprawnieĐâĐâ bez Twojej zgody. Zadbamy rĐâĐâwnieĐâĐŃ o bezpieczeĐâĐâstwo Twoich danych. WyraĐâĐŃonĐâĐ⌠zgodĐâĐ⢠moĐâĐŃesz cofnĐâĐâŚĐâĐ⥠w kaĐâĐŃdej chwili.