, ale i rurociągi podmor.
Art. XXV Konwencji ustanowił zasadę, że „każde państwo ma prawo układania kabli i rurociągów podmorskich na dnie morza otwartego".
Art. XXVII i XXVIII ustanawiają sankcje karne za uszkodzenie kabli lub rurociągów podmor. oraz obowiązek naprawy szkód. Państwo nadbrzeżne nie może przeszkadzać zakładaniu k. i r.p.,
ale zakładający obowiązany jest uwzględniać prawo państwa nadbrzeżnego do eksploatacji swego
-»-• szelfu kontynentalnego.
Polska uczestniczyła w Konwencji 1884 (Dz.U. 1919, póz. 385) i uczestniczy w Konwencji 1958.
A. P. HIGOINS Submarine cables and Int. Law, w: The Brt-tish Year Book of Int. Law, 1921; Z. CYBICHOWSKI Encyklopedia podręczna międzynar. prawa publicznego, t. l. Warszawa 1936, s. 213-
216; A. KLAFKOWSKI Prawo międzynar. publiczne, wyd. IV, Warszawa 1971, s. 283-285.
• 1601
KABOTAŻ (ang. Cabotage, franc. Cabotage, hiszp. Cabotaje, roś. Kabotaż), termin, międzynar. — przybrzeżna żegluga, a także żegluga handl.
24 ESMiO
1602 Kajmany. Turks i Caicos
370
międy portami jednego morza, tzw. k. maty, lub wielu mórz—k. wielki.
U. SCHEUHER Daa tnt. Recht der Rheinschiffahrt mul der int. Binnenyerkehr (Cabotase), Koln 1954.
• 1602
KAJMANY, TURKS I CAICOS (ang. Cayman, Turks and Caicos Islands, franc. Calmans ou Cayman, Turks et Caicos, hiszp. Caimanes, Turks
y Caicos, roś. Kajmanowy Ostrowa, Tiorks i Kaj-kos), grupa 3 wysp: Wielki Kajman (Grand Cayman), Mały Kajman (Littie Cayman) i Cayman
Brać, położona na M. Karaibskim, na pn.-zach. od Jamajki—pow. 260 km2, 10 tyś. mieszk. (1970;
wg spisu 1960—7,6 tyś.), oraz 30 wysp i wysepek Turks i Caicos—pow. 430 km8, 6 tyś. mieszk. (1970; wg spisu 1960—5,7 tyś.). Tworzyły wraz
z Jamajką od 1670 do 1962 wspólną bryt. jednostkę kolonialną; po uzyskaniu niepodległości przez Jamajkę, wyspy Kajmany podlegają bezpo-
średnio Bryt. Urzędowi Kolonialnemu (British Colonial Orfice), natomiast Turks i Caicos od 1965 gubernatorowi Bahamów. Komisja ONZ d/s
Dekolonizacji domaga się przyznania pełnej autonomii ludności miejscowej.
The Statesrmm's Year-Book 197211973, London 1972, s. 286-287.
• 1603
KAKAO (ang. Cocoa, franc. Cacao, hiszp. Cacao, roś. Kakao), nazwa ziarna owoców drzewa The-obroma cacao; gł. surowiec masy
czekoladowej (indiańskie czokolatl "spieniona woda', nazwa napoju Indian z ziaren k.), wykorzystywany również w przemyśle farm. i
kosmetycznym; przedmiot konwencji międzynar. Gł. regiony: Afryka 75% i Ameryka Lać. 25<»/o produkcji świat. (1972: 1470 tyś. t). Gł.
producenci: Ghana, Brazylia, Nigeria, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kamerun, Dominikana, Ekwador, Gwinea. Obiekty stałych studiów FAO. We
wrześniu 1963 odbyła się w Genewie Świat. Konferencja ONZ d/s Kakao, UN Worid Cocoa Conference, która powołała grupę roboczą mającą
oprać. Międzynar. Porozumienie Kakaowe, Int. Cocoa Agreement, powołujące do życia Świat. Organizację Kakao, Worid Cocoa Organization, na
wzór Międzynar. Organizacji Kawy. Od 1965 prace te przejęła UNCTAD, ale projekty 1966, 1967 i 1968 nie uzyskały aprobaty, dopiero w maju
1971 sesja UNCTAD rozpatrzyła przychylnie projekt porozumienia, co było też wynikiem poważnej zniżki cen. W październiku 1972 Kon-
ferencja UNCTAD d/s Kakao w Genewie 55 kra-krajów eksportujących i importujących k. oprać. ostateczny tekst porozumienia, które weszło w
życie 30 IV 1973, po ratyfikowaniu przez kraje reprezentujące 80°/o eksportu i kraje reprezentujące 70% importu. Mechanizm tej umowy opiera
się na systemie cen minimalnych i maksymalnych, kwotach eksportowych oraz zapasach buforowych. Minimalna cena ziarna kakaowego ustalona
została z dużymi oporami ze strony importerów i przy absolutnym sprzeciwie USA, na poziomie 23 centów za funt, maksymalna zaś na poziomie
32 centów za funt. Łączna podstawowa kwota eksportowa dla krajów członkowskich ustalona została na poziomie 1580 tyś. t, w tym dla:
Ghany—580,9 tyś. t, Nigerii — 307,8 tyś. t, Wybrzeża Kości Słoniowej—224 tyś. t, Brazylii— 200,6 tyś. t, Kamerunu—126,0 tyś. t, Domini-
kany—47 tyś. t. Gwinei—38,7 tyś. t, Togo— 28 tyś. t, Meksyku—27 tyś. t. Równocześnie u-stalono wysokość zapasów, buforowych na pozio-.
mię 250 tyś. t. W przypadku gdy ceny kształtować się będą na poziomie 24 centów za funt, kwoty eksportowe odpowiadać mają 90% podstawo-
wej kwoty eksportowej. Przy poziomie cen 24-26 centów za funt kwoty eksportowe wzrastają do 95% kwoty podstawowej, przy cenach zaś 26-
27,5 centa za funt kwoty eksportowe stanowić będą 100% kwoty podstawowej. W przypadku dalszego wzrostu cen z 27,5 centa do 30 centów za
funt, kwoty eksportowe zostają zwiększone do 105% kwoty podstawowej. W przypadku zwyżki cen powyżej 30 centów za funt znosi się wszelkie
ograniczenia eksportu. Sprzedaż ziarna kakaowego z zapasów buforowych rozpoczyna się przy cenie 31 centów za funt. Umowa ta, mająca za-