Historia wymaga pasterzy, nie rzeĹşnikĂłw.

Od 1975 B.P. pełni funkcję woj. i miejskiej bibl. publ. woj. warszawskiego, w związku z tym podporządkowane jej są miejskie i gminne bibl. publ. oraz ich filie na terenie województwa. W skład terenowej sieci bibliotecznej wchodzi (stan na 31 XII 1974) 12 czytelń dzielnicowych (w tym 2 dla młodzieży), 103 wypożyczalnie (w tym 1 dla młodzieży), 52 bibl. dla dzieci oraz 7 wypożyczalni kompletów ruchomych prowadzących ok. 200 punktów bibliotecznych. W 1974 z placówek (bez Bibl. Głównej i czytelni dzielnicowych) korzystało 239 tys. czytelników. Wypożyczono 6 299 tys. książek; czytelnie odwiedziło łącznie 675 tys. czytelników, którym udostępniono 1 337 tys. książek. Księgozbiory placówek terenowych obejmują
2 163 tys. wol., Bibl. Głównej łącznie z placówkami uzupełniającymi działalność sieci i rezerwą — 847 tys. wol. Bibl. Główna łączy funkcje bibl. publ. stopnia woj. z zadaniami bibl. naukowej i regionalnej, co odzwierciedla jej organizacja oparta o historycznie ukształtowany podział funkcji i zbiorów. Działalność na rzecz sieci terenowej jest skoncentrowana w działach: Instrukcyjno-Metodycznym, Obsługi Sieci (organizacja księgozbiorów dla nowych placówek, centralny zakup książek dla bibl. dziecięcych, dostarczanie kart katalogowych do książek zakupionych przez placówki) i Fachowo-Organizacyjnym (scentralizowana sprawozdawczość); usługi placówek terenowych uzupełnia Wypożyczalnia Objazdowa (16,3 tys. wol.) i Centrala Bibl. Ruchomych dla Dzieci (18,5 tys.). Realizacja funkcji bibl. naukowej należy do następujących działów Bibl. Głównej: Uzupełniania Zbiorów, Informacyjno-Bibliograficznego, Zasadniczego (druki zwarte nowe), Wydawnictw Periodycznych, Czytelni Młodzieżowej, Bibliologii, Muzeum Książki Dziecięcej, Sztuki i Kartografii, Starych Druków i Rękopisów, Czytelni Komunalnej i Wypożyczalni Głównej. Pierwszym po wojnie, dyrektorem (do 1949) był Ryszard Przelaskowski, w 1. 1960-71 pełniła tę funkcję Feliksa Bursowa, od 1973 — Stefan Durmaj. Zbiory Bibl. Głównej obejmują całokształt bieżącej produkcji wydawniczej poi. od 1945 (w 1947 ponownie przyznano B.P. — otrzymywany w 1. 1916--39 — egz. obowiązkowy, a ponadto regionalny), cenniejsze poz. z literatury dawnej ze szczególnym uwzględnieniem humanistyki i varsavianów oraz
podstawowe publikacje z piśmiennictwa obcego. Na podkreślenie zasługuje wydzielony zbiór książek dla dzieci z XIX i XX w., poi. i wybranych obcojęzycznych, a w zbiorach specjalnych rpsy z okresu pozytywizmu. Na 31 XII 1974 zbiory Bibl. Głównej jako bibl. naukowej liczyły 594 tys. wol. książek i czasop. oraz 66,8 tys. jedn. zbiorów specjalnych (11,3 tys. wol. starych druków, ponad 2 tys. jedn. rpsów, ponad 8,6 tys. jedn. kartograficznych, 3,3 tys. rycin, 12,1 tys. wol. nut, 1388 płyt, 28,1 tys. norm). Czytelnie Bibl. Głównej (408 miejsc) odwiedziło w 1974 ok. 258 tys. czytelników, a w Wypożyczalni Głównej zarejestrowano 3,4 tys. czytelników i wypożyczono ok. 23 tys. książek. Bibl. Główna od 1963 rozbudowuje informację w zakresie tematyki warszawskiej, tworząc m. in. centralny katalog alfabetyczny var-savianów oraz opierając się na własnych zbiorach rzeczowy katalog publikacji o tematyce warszawskiej. Kontynuuje działalność wydawniczą, publikując ser.: Prace Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy (nr 1 -9), obejmującą m. in. Katalog starych druków B.P. (dwie cz.) i Bibliografię literatury dla dzieci 1945-60 (dwa t.) oraz ser. nie numerowaną: Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy — Materiały Metodyczne i Bibliograficzne. Należy również wymienić wydawaną od 1964 za okresy półroczne „Bibliografię z Zakresu Historii i Krytyki Literatury dla Dzieci, Bibliotekarstwa i Czytelnictwa Dziecięcego" (powiel.) oraz współudział w wydawaniu czasop. „Bibliotekarz". Z dziejów książki i bibliotek w Warszawie. Warszawa 1961
W. Ż.

Podstrony