Tych postaw i umiejętności nie można rozwinąć w szkole autory-•lic stwarzającej uczniom żadnych możliwości współdecydowania ojej nriwach. Szansę takie umożliwia natomiast szkoła stwarzająca partnerskie i isunki między nauczycielami i uczniami, a przy tym szkoła samorządna odpowiednio rozbudowanym samorządem uczniowskim, z bogatym życiem pozalekcyjnym i pozaszkolnym. Edukacja, to. przede wszystkim przygotowywanie ogółu młodzieży do kształcenia przez.cale życie. Ta nowa idea zaczyna wywierać coraz większy wpływ na treść i metody pracy uczniów w nowoczesnej szkole. Nie tylko zmienia ona oblicze tej szkoły, lecz także ma duże znaczenie dla całego społeczeństwa. Oznacza bowiem, że każdy obywatel, ucząc się przez całe życie, tym samym łatwiej będzie nadążał za zmianami, które dokonywać się będą w jego kraju i w świecie, a także za zmianami w pracy zawodowej. w nauce, sztuce i technice, a więc że będzie zmieniał się wraz ze zmieniającym się społeczeństwem. W tych warunkach szkoła nie może pozostawać przy dawnej koncepcji wykształcenia, które zamyka się w kręgu "wieku szkolnego". Od nowej koncepcji wykształcenia wymaga się więc,.aby miało ono charak^e_r_otwarty. aby otwierało drogi dalszego kształcenia. Możliwe to jest w czworakim znaczeniu. Aby zatem kształcenie szkolne: 1) stanowiło "konstrukcję" dla gmachu wiedzy wznoszonego przez cale życie; ---••• " ! ............... - '.. -...-..."--. ..----_^^ 2) wytwarzało potrzeby i zainteresowania, tak ważne dla rozwoju pozytywnej motywacji do dalszego uczenia się; ---~- | 3) sprzyjało nabywaniu sprawności niezbędnych w samodzielnym uczę- j niu .się; -... - '• ~ --- j 4) wdrażało do samokształcenia i samowychowania, l Realizacja tych zadań nie wymaga wprowadzania do programu szkolnego osobnych przedmiotów. Tym celom służy cała nauka szkolna z jej pracą lekcyjną i pozalekcyjną, z zajęciami zbiorowymi, grupowymi--! indy" "'ilnymi, z kształceniem masowym i zróżnicowanym ze względu na_zdol-nosci i zainteresowania. Ale stać się to może tylko wtedy, gdy treść ksztai-u będzie odpowiednio zhierarchizowana i ujęta w struktury wewnątrz -9 -^przedmiotowe, gdy uwypukli się w niej więzi przyczynowo-skutko- \ , . ""'-''ą^y ją od masy zbędnych szczegółów, gdy zdziwienie uczniów j 'ej będzie towarzyszyć rozwiązaniom nowych zagadnień niż pytaniu, po ^asciwic uczą się tych lub owych treści. \ , •tlLa ^'wodowa ogółu obywateli to najważniejszy czynnik przemian \ znych, stąd [c-/, pr/ygotowanic młodego pokolenia do zawodu jest oto- j ^^^^_'^Koln;j trosk,i spolcc/eiisl\\a. Wprawdzie ks/lułcenie zawodu'.'.';' n.!