Naucz się więc „rozładowywać" własne napięcia. Zamiast awantury w domu np. wycieczka do lasu po to, aby się wykrzyczeć i przy okazji pooddychać świeżym 23
powietrzem. Życie jest zbyt piękne, aby przeżywać je w stresie,
- dbać o sen. Sen to zdrowie. Staraj się więc wysypiać w nocy. I walcz, aby szczęście zawsze gościło w Twojej rodzinie. Nic tak nie pomaga długo cieszyć się zdrowiem, jak codzienna chęć powrotu do własnego domu!
24
ROZDZIAŁ IV
DBAJ O SERCE
radzi prof. drhab. med. Witold Rużytto
- Czy serce rzeczywiście jest najważniejsze?
- W ten sposób nie możemy oceniać poszczególnych organów naszego organizmu. Stanowi on bowiem doskonałą maszynę, której wszystkie tryby są ważne, chociaż niektóre spełniają ważniejsze zadania i do tych zaliczyłbym serce. Ten z pewnością najbardziej symboliczny organ, jakim obdarzyła nas natura, jest... pompą, która w ciągu godziny pompuje do naczyń krwionośnych 360 litrów krwi. Dzięki pracy serca krew dociera drogą większych, a potem coraz drobniejszych naczyń, do wszystkich komórek organizmu zaopatrując go w składniki odżywcze, m.in. w tlen i jednocześnie oczyszczając z substancji szkodliwych. Serce jest doskonałym motorem, dzięki któremu funkcjonują wszystkie organy naszego ciała. Składa się ono z czterech jam: dwóch przedsionków (lewego i prawego) oraz dwóch komór (lewej i prawej). Jeżeli serce jest zdrowe, prawidłowo zbudowane jego prawa i lewa komora nie mają bezpośredniego połączenia. Chodzi o to, aby krew, która wpada do lewego przedsionka, a stamtąd do lewej aorty, nie mieszała się z krwią zbieraną z całego organizmu. Ta krew spływa do prawego przedsionka i prawej komory, a następnie tętnica płucna odprowadza ją do płuc. Dzięki zastawkom, które są między przedsionkami i komorami oraz tętnicami, krew płynie w jednym kierunku i nie cofa się.
- Ten wspaniały motor może jednak szwankować?
-Jak każdy motor źle eksploatowany. O serce bowiem trzeba dbać, z czego większość Polaków, a zwłaszcza mężczyzn, nie zdaje sobie sprawy. Medycyna potrafi już bardzo skutecznie wspierać pracę serca, ale zanim udamy się po pomoc do lekarza, warto zastanowić się, jak żyć, aby nie doprowadzić do tej wizyty.
- Co sercu szkodzi?
- Lista zagrożeń jest długa. Ja na pierwszym miejscu stawiam palenie papierosów i nadmiar cholesterolu, które są głównymi przyczynami choroby wieńcowej. Palenie 25
papierosów jest nałogiem bardzo szkodliwym, ponieważ wpływa na brak prawidłowego rozkurcza tętnic wieńcowych serca. Substancje zawarte w dymie papierosowym zwiększają, związany także z wiekiem, przyrost grubości błony wewnętrznej i środkowej tętnic i w efekcie przyczyniają się do sztywności ich ścian. Zmiany te obserwuje się głównie właśnie u mężczyzn!
Podatność na występowanie choroby wieńcowej u palaczy zależy od cech indywidualnych uwarunkowanych genetycznie. W ocenie ryzyka zachorowania na chorobę wieńcową należy brać pod uwagę zarówno fakt palenia tytoniu, jak i liczbę
-wypalanych papierosów. Nie tylko czynne, ale i bierne palenie (np. przebywanie w zadymionym pokoju przez długie godziny) zwiększa zagrożenie wystąpienia choroby wieńcowej. Palacze powinni także -wiedzieć, że dym papierosowy nie tylko przyspiesza rozwój „wieńcówki", ale także utrudnia walkę ze skutkami choroby, zakłócając m.in.
proces -wytwarzania przez organizm naturalnych czynników, które wpływają korzystnie na rozpuszczanie skrzepu w tętnicy wieńcowej. Rzucenie palenia stosunkowo szybko zmniejsza ryzyko chorób serca.