Podczas gdy w latach
trzy dziesty�FBezroB�taT cz�sto odwiedzali kino, obecnie sp�dzaj�
czas g��wnie ogl�daj�c telewizj�.-L�j�^i;e_dojcina_byjo pretekstem
do wyj�cia z domu i zarazem ogl�daniem fantazji .odrywaj�cych
03 smutnej rzeczywisto�ci. Telewizja wnosi do domjiprzyn�biaj�cy
"i przera�aj�cy �wiat, w dodatku pe�en atrakcyjnych towar�w, na
l kt�re bezrobotni nie mog�^ sobie pozwoli�32. Badania bud�et�w
|cza�u~os�b b�d�cych "d�ugo w stanie bezrobocia, prowadzone
l w Anglii, wskazuj�, �e osoby te sp�dzaj� w domu znacznie wi�cej
|czasu ni� poprzednio. Ogl�daj� telewizj�, zajmuj� si� domem,
a rzadko wychodz� by uczestniczy� w rozrywkach lub �yciu
towarzyskim33. To zmniejszanie aktywno�ci wyja�nia si� zar�wno
brakiem pieni�dzy, jak i sytuacj� dewianta34, w jakiej znajdujesi�
bezrobotny, a tak�e postrzeganiem przez bezrobotnych opinii
innych ludzi o nich i stresem psychicznym zwi�zanym z brakiem
zatrudnienia35.
Pog��biaj�cy si� niedostatek, izolacja spo�eczna, niemo�no�� znalezienia nowego zatrudnienia, zale�no�� od innych, upokorzenia, poczucie obni�enia statusu i zamkni�cia w domu pogarszaj� samopoczucie psychiczne. Zwi�kszaj� bowiem niepok�j o przysz�o��, rozdra�nienie, poczucie bezradno�ci, obni�aj� samoocen�. Niekt�rzy autorzy pisz� o zmniejszaniu szacunku dla siebie36, a inni o tym, �e d�ugotrwale bezrobotny nie lubi swego trybu �ycia, a przez to nie lubi siebie37.
Na samopoczuciebezrobotnego silnie wp�ywaj�jego wyobra�enia o tym, jak i�hi^�~postrzeg�|�_i oceniaj�. Te wyobra�enia wywo�uj � cz�slo~po�z"i��ie" napi�tnowania. Nale�y tu zaznaczy�,
31 P. Kelvin, J. E. Jarret, Unemployment..., op. cit., s. 67-69.
32 Ibidem, s. 70.
33 J. Naylor, B. Senior, Incompressible..., op. cit.
34 Dewiant � osoba odchylaj�ca si� od normy lub norm powszechnie akceptowanych w danym spo�ecze�stwie. Je�li norm� jest praca zarobkowa, to zdolny do pracy bezrobotny mo�e by� uwa�any za dewianta. 3j M. Szylko-Skoczny, Bezrobocie..., op. cit.; J. Naylor, B. Senior, Incompressible..., op. cit.
36 S. Fineman, White Collar..., op. cit., s. 47.
37 P. Kelvin, J. E. Jarret, Unemployment..., op. cit., s. 76.
17
�e pod tym wzgl�dem odmienna (i gorsza) jest sytuacja bezrobotnego w�r�d zatrudnionej wi�kszo�ci ni� bezrobotnego w miejscowo�ci, gdzie prawie wszyscy s� pozbawieni pracy.
Wiedza o faktycznym postrzeganiu bezrobotnych przez znajomych, przez pracodawc�w, przez pracownik�w urz�d�w ich obs�uguj�cych i og�lnie przez �spo�ecze�stwo" jest bardzo ograniczona, gdy� w zasadzie nie ma odpowiednich bada� empirycznych, a zw�aszcza dotycz�cych tego, co �zwykli ludzie" my�l� o bezrobotnych38. Badania z lat siedemdziesi�tych wskazuj�, �e bezrobotni w Anglii cz�sto mieli poczucie napi�tnowania (np. zastanawiali si�, co my�l� o nich s�siedzi i nie chcieli, �eby na ich dzieci �spogl�dano z g�ry" z tego powodu, �e maj� w szkole bezp�atne posi�ki)39. Wszyscy pracownicy umys�owi (kierownicy i specjali�ci) badani przez Finemana mieli poczucie pi�tna z powodu swego bezrobocia, co ��czy�o si� u nich ze wstydem, poczuciem degradacji i ni�szo�ci40. Bezrobotni ci�gle spotykaj� si� z podejrzeniami o wy�udzanie zasi�k�w b�d� o niech�� do podj�cia pracy itp., zar�wno w mediach41, jak w instytucjach wyp�acaj�cych zasi�ki, za� pracownicy tych instytucji mog� by� przez nich postrzegani jako przedstawiciele spo�ecze�stwa. Bezrobotni zawdzi�czaj� swoje przekonania o tym jak s� postrzegani w spo�ecze�stwie mediom, kt�re operuj� dwoma stereotypami. Przedstawiaj� bezrobotnego albo jako wy�udzaj�cego zasi�ki, kt�rego trzeba zmusi� do pracy, albo jako ofiar�, kt�rej trzeba na wszelkie sposoby pomaga�. Mo�na przypuszcza�, �e postawy wi�kszo�ci ludzi wobec bezrobotnych mieszcz� si� pomi�dzy tymi skrajno�ciami i s� raczej ambiwalentne42.
S� pewne dowody na to, �e pracodawcy niech�tnie zatrudniaj� bezrobotnych, chocia� w okresach wielkiego bezrobocia wi�kszo�� z nich stanowi� zwolnieni grupowo lub tacy, kt�rzy odeszli na w�asne ��danie, a nie ludzie usuni�ci z pracy za jakie� przewinienia. Mimo to, pracodawcy uto�samiaj� bezrobotnych z niepunkrualnymi,
38 Ibidem, s. 77, 96.
39 Ibidem, s. 120.
40
S. Fineman, White Collar..., op. cit., s. 136.
41 Media to �rodki masowego przekazu: prasa, radio i TV.
42 Ambiwalentne to znaczy dwuwarto�ciowe - zarazem pozytywne i negatywne. Por. P. Kelvin, J. E. Jarret, Unemployment op cit , s. 120-127.
18
�le pracuj�cymi i k��tliwymi pracownikami, bo takich sami najcz�ciej zwalniaj�43.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaĂ Ci coraz lepsze usÄšÂugi. By mÄĹc to robiĂ prosimy, abyĚ wyraziĚ zgodĂ na dopasowanie treÄšÂci marketingowych do Twoich zachowaĚ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czĂÂÄšÂciowo finansowaĂ rozwÄĹj ÄšÂwiadczonych usÄšÂug.
PamiĂÂtaj, Ěźe dbamy o TwojĂ prywatnoÄšÂĂÂ. Nie zwiĂÂkszamy zakresu naszych uprawnieĚ bez Twojej zgody. Zadbamy rÄĹwnieĚź o bezpieczeÄšÂstwo Twoich danych. WyraĚźonĂ zgodĂ moĚźesz cofnĂ Ă w kaĚźdej chwili.