Wychoyvywany i rozpieszczany przez rodziców i dziadków. Gdy urodziło się drugie dziecko, chłopiec zareagował silnš agresjš wobec niego. "Kazał" ojcu, aby kupił mu pistolet, ponieważ brat za dużo krzyczy. Domagał się tych samych zabiegów pielęgnacyjnych, które matka wykonywała przy niemowlęciu. Wchodził do kołyski brata, pił z jego butelki. Zabawy dziecka stały się bardziej prymitywne. Chłopiec zaczšł moczyć się w nocy, ponownie seplenić. W tym samym okresie został zapisany do ogniska przedszkolnego. Nie chciał tam zostawać na zajęciach, płakał. Po tygodniu zaczęły się wymioty przed wyjciem do przedszkola. W czasie badania psychologicznego stwierdzono prawidłowy rozwój umysłowy. Zachowanie dziecka nacechowane niedojrzałociš emocjonalnš i społecznš (silnie zaznaczony egocentryzm).
Przypadek nr 20
Karinka urodzona w 25 tygodniu cišży z wagš 450 g. W szpitalu przebywała pół roku'. Już w 1 r.ż. dziewczynka nadrobiła opó ' Przypadek opisano na podstawie "Abstracta" lLli.ędzynarodowe Sympozjum
.,Cišża mnoga''. Warszawa 1872, s. 50-51; W. Bogusławska Karina "Kobieta i tycie". 1977 nr 23, s. 2--3.
niema wynikajšce z wczeniactwa. Badanie psychologiczru~ w 5;5 lat wy kazało prawidłowy rozwój umysłowy (inteligent ja ; >m~. przeciętnej). "Dziewczynka potrafi skupić się przez dłuższy c;.,~ . . ~ a zadaniem, a w przypadku niepowodzenia - podejmuje pracę o~_i ;ťˇ czštku. Posiada duży zasób słów. Użyv~a złożonych zdań, wyra;:a ai~ poprawnie, gramatycznie. W zabawie z dziećmi jest zręczna, spra~,0.~c:a z refleksem kopie i odbija piłkę. Sama ubiera się, w domu garnie sig; do pomocy (...) stwierdza się u niej pierwsze nawyki pracy".
Przypadek nr 21
Dziewczynka z pierwszej cišży. Cišża i poród bez powikłań. Rodzice pod koniec 1 r.ż. zauważyli, że dziecko jeszcze nie siedzi. Lekarz. który je konsultował, uspokoił rodziców, że oceniajš ten fakt z nadmiernš przesadš, ponieważ jest to ich pierwsze dziecko. Stan dziecka nie uległ zmianie. W 3 r.ż. dziecko nie chodziło, nie mówiło. Zostało oddane do zakładu specjalnego. W trakcie badań specjalistycznych stwierdzono fenyloketonurię i upoledzenie w stopniu znacznym (LI. = 25 według Skali Psyche Cattell). Wskutek intensywnej rehabilitacji dziewczynka nauczyła się chodzić, ożywiała się na widok jedzenia, piła z kubka, czasem sama podnosiła do ust jedzenie. Wysadzana załatwiała się na nocnik. Od 4 r.ż. wystšpiły u dziecka napady epileptyczne (duże ataki z oddawaniem moczu), które powtarzały się kilka razy w tygodniu. Stan dziecka stopniowo pogarszał się. W 6 r.ż. dziewczynka przestała chodzić. Stała się agresywna, np. uderzajšc głowš o cianę, uszkodziła sobie oko, wielokrotnie okaleczała się. W 7 r.ż. przestała siedzieć, nie sygnalizowała potrzeb fizjologicznych, nie miała kontaktu z otoczeniem. Głębokie upoledzenie umysłowe (Ll. = 2 według Skali Psyche Cattell).
Przypadek nr 22
Dziewczynka lat 6;2. Jedynaczka. Wrażliwa emocjonalnie, w nowych sytuacjach ujawniała silnie lękowš postawę wobec otoczenia. Dziewczynka miała mało kontaktów społecznych, ponieważ rodzice nie mieli krewnych w miejscu zamieszkania i nie utrzymywali stosunków towarzyskich. Dziewczynka w wieku 3 lat nie zaadaptowała się do przedszkola. Po obudzeniu skar'zyła się na ból brzucha, nie chciała zdjšć pidżamy. W drodze do przedszkola czepiała się każdego przedmiotu. Przez 2 tygodnie pobytu w przedszkolu dziecko
258 ~~ i'ˇ 259
nie odezwało się do nikogo słowem (mutyzm selektywny). Zaczęła zrywać się w nocy z krzykiem i płaczem (lęki nocne). Rodzicę zabrali dziecko z przedszkola. Silnie negatywistyczna postawa wobec przedszkola okazała się bardzo utrwalona. Na stwierdzenie, że jest dużš dziewczynkš, reagowała: "Ale ja nie pójdę do przedszkola". Nie chciała słuchać piosenek o przedszkolu (wyłšczała radio), patrzeć przez okno, przez które było widać budynek przedszkola. W wieku 4;5 lat dziewczynka przez okres tygodnia chodziła z matkš do przedszkola, gdzie pomagała w przygotowaniu nowegu budynku do użytku. Zaznajomiła się wówczas z dziećmi i wychowawczyniš, co przełamało jej niechęć do przedszkola. W przedszkolu była jednak mało aktywna, cały czas wpatrywała się w drzwi, stawała przy oknie i płakała. Wszystkie rysunki dziecka były bardzo malutkie, rysowane cienkš kreskš, przy brzegu kartki. Rozwój umysłowy prawidłowy (inteligencja przeciętna).
r r
r=. ~. _ W r>
BIBLIOGRAFIA
Bogdanowicz M. Leworęcznoć u dzieci. Warszawa 1989 WSiP
Bogdanowicz M. Metoda dobrego startu w pracy z dziećmi w wieku od .5 ~1 10 lat. Warszawa 1985 WSiP
Bogdanowicz M. Trudnoci w pisaniu u dzieci. Gdańsk 1983 UG
Chłopkiewicz M. Osobowoć dzieci i młodzieży - rozwój i patologia. Wyci. :: Warszawa 1987 WSiP
Chłopkiewicz M. Zaburzenia dynamiki procesów nerwowych u dzieci zaharnewanych w wietle analizy behavioralnej. Zeszyty Naukowe. Warszawa 197:, UWnr7
Chłopkiewicz M. Zaburzenia zachowania jako wyraz patologii osobowoci, Zeszyty Naukowe. Warszawa 1975 UW nr 7
Gałkowski T. Dzieci specjalnej troski. Warszawa 1979 "Wiedza Powszechna" Kaczmarek L. Nasze dziecko uczy się mowy. LublW 1988 Wydawnictwo I,~; helskie