Stosownie do tego, Rada wydała w dniu 19 grudnia
1994 r. odpowiedniš dyrektywę. Rada ustaliła, że omawiane prawo dotyczy
tylko wyborów samorzšdowych na szczeblu podstawowym, a nie obejmuje
wyborów samorzšdowych szczebla ponadkomunalnego lub regionalnego.
Państwa mogš ograniczyć bierne prawa wyborcze obywateli Unii, gdy cho-
dzi o wybór do lokalnych organów wykonawczych.
Ad (c) Każdy obywatel Unii zamieszkały na terytorium państwa człon-
kowskiego, którego nie jest obywatelem, korzysta w tym państwie z czyn-
nego i biernego prawa wyborczego w wyborach do Parlamentu Europej-
skiego, na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa. Szczegóły
wykonywania tego prawa ustaliła Rada w dyrektywie z 6 grudnia 1993 r.
Ad (d) Każdy obywatel Unii przebywajšcy na obszarze państwa trze-,
ciego, w którym państwo, którego jest obywatelem nie posiada własnego
142
przedstawicielstwa, ma prawo do korzystania z ochrony dyplomatycznej
lub konsularnej każdego innego państwa członkowskiego na takich sa-
mych warunkach, jak obywatele tego państwa (art. 20, d. art. 8c). Pań-
stwa członkowskie zobowišzały się do ustalenia między sobš zasad
niezbędnych w tym zakresie i do rozpoczęcia negocjacji międzynarodo-
wych potrzebnych dla zapewnienia tej ochrony.
Jeżeli chodzi o tę ostatniš kwestię, to należy przede wszystkim zauważyć,
że instytucja obywatelstwa Unii i wypływajšce z niej prawa nie majš żadnego
znaczenia dla państw trzecich. Zgodnie z powszechnym prawem międzyna-
rodowym państwo może sprawować opiekę dyplomatycznš i konsularnš tyl-
ko w stosunku do własnych obywateli, a zatem wykonywanie jej w stosunku
do obywateli innego państwa wymaga zgody władz państwa, na którego
terytorium dana osoba przebywa. Dla uzyskania takiej zgody sš oczywicie
niezbędne odpowiednie negocjacje międzynarodowe.
Prawo do korzystania obywateli Unii z opieki innego państwa członkow-
skiego zostało ujęte bardzo szeroko, obejmujšc zarówno opiekę dyploma-
tycznš i konsularnš. Oprócz tego, obywatel Unii ma prawo korzystać z od-
nonej opieki każdego innego państwa członkowskiego". W praktyce
wymienione uprawnienia obywateli Unii zostały mocno ograniczone.
Już w marcu 1993 r. państwa członkowskie uzgodniły tzw. polityczne
wytyczne w omawianej sprawie82, które miały być również notyfikowane
państwom trzecim. Według tych wytycznych, opieka dyplomatyczna i kon-
sularna nad obywatelami Unii miała być sprawowana w przypadkach pilnej
potrzeby. Przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsulaty państw członkow-
skich w państwach trzecich miały pomiędzy sobš ustalić kolejnoć (rotację)
w zakresie wykonywania prawa opieki dyplomatycznej i konsularnej. Oby-
watel Unii nie może więc zwrócić się do dowolnego, wybranego przez sie-
bie przedstawicielstwa dyplomatycznego lub konsulatu każdego państwa
członkowskiego". Jeszcze dalej idšce ograniczenia zostały wprowadzone
przez decyzję przyjętš na forum zebranych w Radzie Przedstawicieli Rzš-
dów Państw Członkowskich w dniu 19 grudnia 1995 r. Decyzja ta zreduko-
wała opiekę sprawowanš przez państwa członkowskie nad obywatelami
Unii nie majšcymi ich obywatelstwa do opieki konsularnej w okrelonych
tylko przypadkach: mierci, poważnego wypadku, ciężkiej choroby, zatrzy-
mania lub aresztowania, pomocy ofiarom przestępstw z użyciem przemocy,
trudnej sytuacji finansowej obywatela Unii i - jego powrotu do kraju83.
82 M. Schweitzer, W. Hummer, op. cit., s. 258.
83 Ibidem.
143
Powyższe ograniczenia wydajš się być całkiem racjonalne, zważyw-
szy, że chodzi o opiekę nad obywatelem obcego państwa, a tego istotne-
go faktu nie zmienia obywatelstwo Unii. Czy jednak tego rodzaju ograni-
czenia sš zgodne z szeroko okrelonym prawem do korzystania z ochrony
dyplomatycznej i konsularnej obywateli Unii przewidzianym w art. 20, to
już inna kwestia.
Ad (e) Prawo składania petycji do Parlamentu Europejskiego oraz wy-
stępowania ze skargami do europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich
(art. 21) zgodnie z art. 194 i 195 (d. art. 138d i 138e) omówione zostało
wyżej (zob. Parlament Europejski). Trzeba tu jednak przypomnieć, że wy-
mienione prawo przysługuje nie tylko obywatelom Unii, lecz także wszyst-
kim osobom fizycznym i prawnym zamieszkałym lub majšcym swš siedzibę
w państwach członkowskich.
Rozdział VII
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE
WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
§ 1. Podmiotowoć prawnomiędzynarodowa Wspólnot
Prawnomiędzynarodowa podmiotowoć organizacji międzynarodowych
ma charakter pochodny. Oznacza to, że istnienie tej podmiotowoci wypły-
wa z decyzji państw, które sš pierwotnymi i suwerennymi podmiotami pra-
wa międzynarodowego. Tak więc zakres zdolnoci prawnej, a zwłaszcza
zakres zdolnoci do działania organizacji międzynarodowej w płaszczynie
prawa międzynarodowego, okrelony jest przede wszystkim w statucie da-
nej organizacji międzynarodowej, którym jest ustanawiajšca tę organizację
umowa międzynarodowa.
Sporód trzech Traktatów ustanawiajšcych Wspólnoty Europejskie naj-