Awarowie wspomagani przez S�owian zdobyli cz�� ziem po�o�onych nad doln� Saw� i �rodkowym Dunajem wok� bizanty�skiej twierdzy Sirmium i zmusili cesarza Tyberiusza do zap�acenia 80 tys. z�otych solid�w. Now� wypraw� podj�� awarski kagan Bajan w 879 r. Po trzyletnim obl�eniu zdoby� Sirmium, prze�amuj�c tym samym bizanty�sk� granic� na Dunaju. Sklawinowie daccy, dzia�aj�c samodzielnie, zasiedlili w�wczas niemal ca�y P�wysep Ba�ka�ski, �cztery lata �yj�c w nim zupe�nie swobodnie i bez l�ku jak we w�asnej ziemi". Bizancjum pr�bowa�o przeciwdzia�a�, zawieraj�c sojusz z odbudowanym Zwi�zkiem Antyjskim. Antowie zmusili Sklawin�w do cz�ciowego powrotu do Dacji i do ponownego pogodzenia si� z Awarami. W rezultacie wzm�g� si� jeszcze wsp�lny nacisk awarsko-s�owia�ski na Bizancjum. W po�owie 584 r. Awarowie i Sklawinowie daccy zdobyli dalsze twierdze bizanty�skie: Viminacium, Augusta i Singidunum.
Dopiero po kilku latach, po zako�czeniu wojny z Persami, cesarz bizanty�ski Maurycjusz zorganizowa� w 591 r. kontrofensyw�, pr�buj�c uwolni� spod okupacji barbarzy�skiej utracone prowincje. Sojusznikami jego byli germa�scy Longobardowie z p�nocnych W�och i Antowie znad Dniepru i Dniestru.
Po jedenastoletnich walkach cel ten zosta� osi�gni�ty, a w 602 r. armia bizanty�ska przekroczy�a Dunaj i przenios�a dzia�ania do siedzib Sklawin�w. Gdy jednak wojowniczy cesarz rozkaza� �o�nierzom sp�dzi� ca�� zim� w barbarzy�skiej Dacji, wojsko podnios�o bunt, wyruszy�o na Konstantynopol i osadzi�o na tronie cesarskim swego przyw�dc�, setnika (centuriona) Fokasa (602�610). Wkr�tce potem Persowie wznowili wojn�, kt�ra na d�ugo, do 630 r., zaj�a wszystkie niemal si�y Bizancjum. U schy�ku panowania Fokasa wybuch�a wojna domowa, kt�ra o�mieli�a Awar�w i S�owian do ponownego zaatakowania Bizancjum. W latach 609�615 S�owianie zasiedlili niemal ca�y P�wysep Ba�ka�ski. Oko�o 614 r. zaj�li pod przewodem Awar�w prawie ca�� Dalmacj� i zdobyli podst�pnie jej stolic�, 40-tysi�czn� Salon�. Cz�� jej mieszka�c�w schroni�a si� do pobliskiego opustosza�ego pa�acu cesarza Dioklecjana, zak�adaj�c w jego murach nowe miasto � �redniowieczny Aspalaton (Split). Inni zbiegowie ze zdobywanych przez Awar�w i S�owian miast za�o�yli miasto Raguz� (Dubrownik). Przetrwa�y najazdy miasta po�o�one na wyspach dalmaty�skich, a na wybrze�u Zadar, Trogir, Acruvium (Kotor) i Epidamnos. Wed�ug Izydora z Sewilli w pocz�tkach 615 r. S�owianie zdobyli Grecj�, a tak�e oblegali bezskutecznie Tessalonik�.
26
Oko�o 625 r. dotarli a� do po�udniowego kra�ca Peloponezu i na swych �odziach dr��onych w jednym pniu drzewa zaatakowali wyspy Morza Egejskiego ��cznie z Kret�.
Opar�y si� najazdom jedynie nieliczne miasta nadbrze�ne bronione przez bizanty�sk� flot�. Chroni�a si� do nich w pop�ochu miejscowa ludno�� � roma�ska w Dalmacji, a grecka w Macedonii Egejskiej, unosz�c ze sob� relikwie lokalnych �wi�tych i m�czennik�w. Cz�� ludno�ci zosta�a podbita i asymilowana przez zdobywc�w s�owia�skich. Inna cz�� opu�ci�a �yzne doliny zaj�te przez S�owian i schroni�a si� w g�rach. Post�pi�a tak przede wszystkim ludno�� ziem po�o�onych z dala od wybrze�y, przewa�nie g�rzystych, zajmuj�cych wn�trze P�wyspu Ba�ka�skiego. Dawna ludno�� rolnicza lub miejska zaj�a si� w nowych warunkach prymitywnym pasterstwem, zachowuj�c jednak sw�j j�zyk roma�ski. Ludno�� pos�uguj�c� si� dialektami roma�skimi nazywali S�owianie �W�achami". Z biegiem czasu termin ten utraci� swoje znaczenie etniczne i sta� si� w j�zykach po�udniowos�owia�skich synonimem zawodu pasterza, a zarazem okre�la� ludno�� ciesz�c� si� uprzywilejowanym w stosunku do ch�opstwa, �yj�cego w pe�nym podda�stwie, statusem prawnym przys�uguj�cym tylko pasterzom � W�achom. Zachowali oni swobod� ruch�w, gdy� zmieniali zale�nie od pory roku miejsce pobytu w poszukiwaniu dogodnych pastwisk..
Opr�cz roma�skich W�ach�w w g�rach przetrwa�y najazdy s�owia�skie tak�e niezromanizowane szcz�tki Ilir�w i Trak�w. W �redniowieczu wyst�powa�y one najliczniej w g�rach alba�skich i st�d pisarze bizanty�scy nadali im miano Alban�w (Alba�czyk�w). Pasterskie plemiona W�ach�w i Alba�czyk�w wesz�y w zale�no�� od S�owian i sk�ada�y daniny s�owia�skiej starszy�nie plemiennej.
POWSTANIE S�OWIAN PRZECIWKO AWAROM I W�DR�WKA SERB�W I CHORWAT�W
Ostatnim aktem wsp�dzia�ania awarsko-s�owia�skiego sta�o si� obl�enie Konstantynopola w 626 r. Od strony azjatyckiej zagra�ali w tym samym czasie stolicy Bizancjum Persowie. Miasta broni�a g��wnie pot�na flota grecka. Zniszczy�a ona flotyll� ma�ych ��dek s�owia�skich atakuj�c� miasto od strony morza. Po tej kl�sce w sierpniu 626 r. S�owianie masowo opuszczali ob�z awarski. Wynik�y st�d konflikt, awarsko-s�owia�ski przerodzi� si� w otwarty bunt. Kagan Bajan przerwa� obl�enie Konstantynopola, lecz bunt szerzy� si� dalej tak�e w samym pa�stwie awarskim na p�noc od Dunaju. Dyplomacja bizanty�ska czynnie wspiera�a antyawarskie wyst�pienia S�owian, kt�re przerodzi�y si� w wielkie og�lnos�owia�skie powstanie. Na jego czele stan�� w�adca plemion s�owia�skich z ich wyboru, kupiec frankijski imieniem Samo, z pochodzenia Gal, dobry organizator i w�dz nowo powstaj�cego pot�nego zwi�zku politycznego plemion s�owia�skich, zwanego od jego imienia �pa�stwem Samona". Samo kierowa� swym pa�stwem przez 35 lat, od oko�o 626 do 661 r. O�rodek pa�stwa znajdowa� si� prawdopodobnie w po�udniowych Czechach i p�nocnej Panonii w ziemi
27
Duleb�w (Dudleb�w), kt�rych p�niejsza legenda staros�owia�ska splot�a nierozerwalnie z dziejami Awar�w.
Do zwi�zku politycznego kierowanego przez Samona weszli obok plemion czeskich, morawskich i pano�skich tak�e S�owianie alpejscy pod wodz� ksi�cia Waluka (zob. ni�ej).
Do walki z Awarami wyruszy�y r�wnie� jako sprzymierze�cy Samona ludy Serb�w i Chorwat�w. Serbowie zamieszkiwali dot�d tzw. Bia��, czyli P�nocn� Serbi�, po�o�on� w p�nocnych Czechach i po�udniowej Polsce, prawdopodobnie w obr�bie �l�ska. Prowadzili st�d ekspansj� r�wnie� na obszar p�niejszych �u�yc i Mi�ni, daj�c pocz�tek ludowi Serb�w �u�yckich. Chorwaci zamieszkiwali Bia�� Chorwacj� lokalizowan� w Ma�opolsce i w p�nocno-wschodnich Czechach. Ludy Serb�w i Chorwat�w w toku wielkiego powstania antywarskiego przesiedli�y si� do zachodniej cz�ci P�wyspu Ba�ka�skiego, dopomagaj�c miejscowym, wcze�niej tam osiad�ym S�owianom do zrzucenia jarzma awarskiego.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.