Ponadto po pewnym czasie
występują zaniki mięśni (wychudzenie) uda i pośladka oraz niewielkie skrócenie
długości uda. Chód staje się utykający. MoŜe teŜ pojawić się objaw
Trendelenburga (opisany juŜ wcześniej przy wrodzonym zwichnięciu biodra) oraz
przykurczę mięśni prowadzące do nieprawidłowego ustawienia stawu biodrowego.
Dość charakterystyczny jest obraz rentgenowski, na podstawie którego moŜemy
stwierdzić zmiany martwicze w tkance kostnej i chrzestnej głowy kości udowej
oraz procesy jej odbudowy. Zmiany kostne o charakterze odwapnienia dotyczyć teŜ
mogą kości sąsiadujących ze stawem biodrowym. Głowa kości udowej staje się
spłaszczona, grzybiasta, w cięŜ-' szych przypadkach moŜe wystawać poza dach
panewki, który ulega spłaszczeniu. Proces chorobowy trwa zwykle 2-3 lata,
niekiedy zaÅ› do 6 lat i zwykle dzielony jest na cztery okresy: I okres
(prodromalny) - trwa około 2 miesięcy i charakteryzuje się obrzękiem, wysiękiem
w stawie, odwapnieniem głowy kości udowej, bólami i utykaniem; II okres
(martwiczy) - trwa 4-18 miesięcy, charakteryzuje się martwicą kości 57
i często chrząstki głowy kości udowej; III okres (regeneracji) - trwa l-6 lat,
obumarła tkanka kostna i chrzestna zastępowana jest przez nową tkankę; IV okres
(wyleczenia lub zmian utrwalonych) - następuje całkowita przebudowa struktury
kostnej. Leczenie polega na jak najwcześniejszym odciąŜeniu stawu w celu
prawidłowej regeneracji tkanki kostnej i chrzestnej oraz na chronieniu tej nowej
tkanki - bardzo wraŜliwej na odkształcenia - przed obciąŜaniem, a tym samym
przed zniekształceniem. Zalecane jest leŜenie w łóŜku nawet do jednego roku z
zakazem chodzenia, stania klęczenia. Stosowane są wyciągi kamaszkowe na stopę,
przez 2-3 tygodnie, zwłaszcza na początku choroby, przy współistnieniu przy-
kurczów i bólów. Stosuje się wówczas ćwiczenia w odciąŜeniu. W okresie
zaawansowanej regeneracji tkanki kostnej stosuje siÄ™ podczas chodzenia aparaty
szynowo-opaskowe odciąŜające staw biodrowy. Niekiedy stosowane jest teŜ leczenie
operacyjne, zwłaszcza w przypadkach, gdy głowa kości wystaje poza panewkę, a
takÅœe w celu pobudzenia unaczynienia i odbudowy zniszczonej tkanki. W
przypadkach wcześnie rozpoznanych i właściwie leczonych dochodzi do prawidłowej
odbudowy tkanki kostnej. Pozostałością zaś moŜe być jedynie tylko niewielkie
obniŜenie wysokości nasady bliŜszej kości udowej. Natomiast w przypadkach nie
leczonych, obciąŜanych, moŜe dojść do znacznego obniŜenia głowy kości udowej. W
późniejszym wieku dochodzi do zmian zwyrodnieniowo-znie-kształcających stawu
biodrowego z jego bólami, przykurczami, a nawet z tendencją do usztywnienia. 16.
Jałowa martwica nasad trzonów kręgów, kifoza młodzieńcza, czyli choroba
Scheuermanna (Morbus Scheuermann, Kyphosis iuvenilis) Choroba polega na powolnym
wyginaniu się kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym (z następowym
zwiększaniem się wygięcia ku przodowi w odcinku lędźwiowym i szyjnym). Istotą
choroby jest martwica nasad trzonów kręgów na skutek występującego w początkach
wieku dojrzewania gorszego ich ukrwienia. Choroba rozwija siÄ™ powoli przez okres
2-3 lat lub dłuŜej rozpoczynając się około 1.0. 5.8
Chłopiec szesnastoletni po przebytej chorobie Scheuermanna. Widoczne ."plecy
okrągłe" roku Ŝycia, częściej dotyczy chłopców. Kręgi ulegają klinowatemu
spłaszczeniu, krąŜki międzykręgowe zaś - zwęŜeniu i zmianom zwyrodnieniowym oraz
wpuklają się do istoty gąbczastej trzonów kręgów, dając w obrazie rentgenowskim
charakterystyczne tzw. guzki Schmo-ria. Sylwetka dziecka dotkniętego tą chorobą
charakteryzuje się okrągłymi plecami - jeśli choroba zlokalizowana jest w
odcinku piersiowym lub rzadziej plecami płaskimi - przy lokalizacji jej w
odcinku piersiowo-lędźwiowym. Pojawia się u tych chorych uczucie zmęczenia,
znuŜenia mięśni grzbietu, bóle pleców lub odcinka lędźwiowego. W przypadkach
utrwalonych dochodzić moŜe do głębszych zmian sylwetki: krzywizny kręgosłupa są
pogłębione karykaturalnie bądź kręgosłup jest nienaturalnie prosty, głowa
wysunięta do przodu, płaska klatka piersiowa. Nadaje to choremu
charakterystyczny wygląd przypominający sylwetkę starego człowieka. W wieku
dojrzałym obniŜać się moŜe wydolność układu krąŜeniowego i oddechowego związana z ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej oraz rozwijają się częściej i
szybciej zmiany zwyrodnieniowe 59
w obrębie kręgosłupa. DuŜego stopnia zmiany martwicze nasad trzonów kręgów mogą
współistnieć z układową chorobą narządu ruchu - nerwiakowłókniakowatością
(chorobą Recklinghausena). Choroba w zasadzie leczy się sama, tzn. następuje
naturalne samoistne odbudowanie tkanki kostnej uległej martwicy. NaleŜy jedynie
zapobiegać zniekształceniom kręgosłupa. Osiąga się to przez ćwiczenia
wzmacniające mięśnie grzbietu i tułowia oraz ćwiczenia korygujące postawę.
Wymagają one duŜo poświęcenia, czasu oraz wysiłku fizycznego. W bardziej
zaawansowanych zniekształceniach stosuje się korekcję za pomocą gorsetów
ortopedycznych. 17. Ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, tzw.
choroba Heinego-Medina (Poliomyelitis (interior acuta) Jest to choroba zakaźna