ďťż

Historia wymaga pasterzy, nie rzeĹşnikĂłw.


Uczestnicy programu korzystajš z materiałów pomocniczych—tekstów, w których
podane sš m.in. informacje o zagadnieniu i zadania do wykonania na każdej sesji,
formy obserwacji służšce notowaniu specyficznych zachowań, przykłady możli-
wych myœli i odczuć zwišzanych z tematem sesji. Czas grupy podzielony jest na
lekturę, przyjrzenie się zagadnieniom i zwišzanym z nimi zadaniom, dyskusję,
odgrywanie ról i wykonywanie ustrukturyzowanych zadań.
b) Selekcja
W zgodzie z edukacyjnš filozofiš programu leczenia jest zastosowanie jak
365
najmniej ograniczajšcych kryteriów selekcji do grupy. Wyłšczane sš z ewentualne-
go udziału w tak sformułowanym programie osoby z ewidentnym upoœledzeniem
umysłowym, dysleksjš, poważnymi uszkodzeniami wzrokowymi i słuchowymi,
zaburzeniem dwubiegunowym, schizofreniš czy zaburzeniami schizoafektywnymi
oraz osoby silnie nadużywajšce œrodków uzależniajšcych. Jednoczesna inna psy-
choterapia, farmakoterapia depresji czy innych problemów nie wyklucza z udziału
w programie leczenia.
c) Podstawowe zjawiska w psychoterapii
Podstawowš zasadš leczenia wg programu CWD jest edukacyjny charakter
dostarczanej wiedzy, na bazie której uczy się pacjentów technik i strategii radzenia
sobie z problemami, które—jak się zakłada — zwišzane sš z depresjš. W zwišzku
z tym kładzie się nacisk na zachowania i myœli, które tworzš trudnoœci osób
depresyjnych. Wzory zachowań funkcjonalnie zwišzanych z depresjš to: zreduko-
wanie przyjemnej aktywnoœci, problemy w interakcjach społecznych, zwišzany
z depresjš i kreujšcy problemy sposób myœlenia oraz lęk. Ponadto rozpoznaje się
rozmaite indywidualne trudnoœci poszczególnych osób bioršcych udział w leczeniu
i zachęca się jego uczestników do koncentrowania się na tych problemach, które sš
najbardziej bezpoœrednio zwišzane z ich indywidualnš sytuacjš.
Zadaniem psychoterapeutów — instruktorów prowadzšcych zajęcia — jest:
dostarczanie odpowiednich informacji, promowanie ich efektywnego wykorzysta-
nia, pomaganie pacjentom w rozwišzywaniu ich problemów łšczšcych się z mate-
riałem sesji oraz wzbudzanie podtrzymujšcych interakcji grupowych.
Ponadto program leczenia CWD opiera się na czterech zasadach. (1) Psycho-
terapia powinna się zaczynać dokładnie zaplanowanš częœciš teoretyczno-eduka-
cyjnš, której celem jest dostarczenie pacjentowi materiału pozwalajšcego na wy-
tworzenie się przekonania, że on sam może kontrolować własne zachowanie,
a dzięki temu swojš depresję. (2) Terapia powinna zapewniać trening umiejętnoœci,
które pacjent może wykorzystać w celu bardziej efektywnego radzenia sobie w co-
dziennym życiu. Umiejętnoœci te muszš być dla pacjenta ważne i powinny być
zgodne z tym, co prezentowane jest w częœci teoretyczno-edukacyjnej. (3) Psycho-
terapia powinna kłaœć nacisk na niezależne używanie tych umiejętnoœci przez
pacjentów poza sytuacjš terapeutycznš oraz musi dostarczać odpowiedniej do
stworzenia takich możliwoœci struktury. (4) Terapia powinna wzmacniać przeko-
nanie pacjenta, że poprawa jego nastroju jest efektem większych umiejętnoœci
i możliwoœci jego samego, a nie psychoterapeuty (Lewinsohn i in. 1985a).
d) Stosowane metody i techniki oddziaływania
W celu trenowania umiejętnoœci niezbędnych do poradzenia sobie z depresjš,]
CWD wykorzystuje: terapię poznawczš, trening umiejętnoœci społecznych, zwięk-i
szanie liczby przyjemnych aktywnoœci, trening zarzšdzania czasem i relaks. Poni-1
żej przedstawiony jest krótki opis każdej sesji programu leczenia.
— Sesja 1.—depresja i społeczne uczenie się. Pierwszš sprawš jest ustalenie I
366
podstawowych reguł funkcjonowania grupy. Psychoterapeuta-instruktor pełni przy
tym deryktywnš rolę, na poczštku ustalajšc normy grupowe i podstawowe reguły.
Próbuje także przewidzieć możliwe problemy i podać zwišzane z nimi zasady. Do
podstawowych reguł, które przedstawia się uczestnikom grupy, należš:
— wykorzystywanie sytuacji grupowej do uczenia się, nabywania umiejęt-
noœci;
— dostarczanie członkom grupy konstruktywnych informacji zwrotnych;
— dostarczenie każdemu członkowi grupy okazji do równego udziału w dys-
kusji;
— koncentracja na praktycznych rozwišzaniach, a nie na abstrakcyjnych
problemach;
— utrzymywanie w tajemnicy tego, co dzieje się podczas sesji.
Bardzo ważnym zadaniem sesji jest zaprezentowanie poglšdów teorii społecz-
nego uczenia się na zaburzenia depresyjne — przekonania, że jeœli depresja jest
fenomenem wyuczonym, to pacjenci mogš także nauczyć się, jak nie być depresyj-
nymi.
— Sesja 2. — metody nabywania umiejętnoœci zmieniania siebie. Tutaj tera-
peuta-instruktor tłumaczy podstawowe kroki tworzenia planu zmieniania siebie;
— precyzowanie tego, co chce się osišgnšć;
— ustalanie podstawowych kierunków zmiany;
— przyglšdanie się warunkom poprzedzajšcym i następstwom, konsekwen-
cjom;
— ustanawianie celów;
— ustalanie kontraktu, zadań do wykonania;
— wybieranie wzmocnień.
Pacjenci jako zadanie domowe majš skonstruować plan zmienienia siebie.
Dyskutuje się nad hipotetycznymi planami. Koniec sesji powinien zaowocować
przyswojeniem przez wszystkich członków grupy podstawowych metod zmienia-

Podstrony