(23 B.)
Chcia³bym s³awiæ ród Atrydów,
O Kadmosie chcia³bym œpiewaæ,
A kitara moja pieœni¹
O Erosie wci¹¿ odbrzmiewa.
5 Wymieni³em wszystkie struny,
I kitarê wzi¹³em now¹,
By opiewaæ trud Herakla —
Wszystko na nic: struny znowu
DŸwiêcz¹ pieœni¹ o mi³oœci.
10 Có¿, ¿egnajcie mi, herosi,
Ju¿ na zawsze — moja lira
Umie tylko graæ Erosom.
Prze³o¿y! Jerzy Danielewicz
23 W. (23 R)
w. l Dzieje rodu Atrydów (synów Atreusa: Agamemnona i Menelaosa) dostar-
cza³y tematów eposowi i tragedii.
w. 2 Kadmos — za³o¿yciel Teb; epos pt. Tebaida nale¿a³ do najs³ynniejszych
w cyklu epickim. W wieku V p.n.e.; poemat o tym samym tytule napisa³ Antymach
z Kolofonu.
w. 7 trud Herakla — temat opiewany przez epików Pizandra (pot. VII w. p.n.e.)
i Panyassisa (V w.); jedna z prac Heraklesa stanowi³a temat Gerioneidy
Stezychora (zob.
wy¿ej).
Anakreontyki
24 W. (24 B.)
Bykom rogi da³a natura,
Koniom da³a kopyta,
Zaj¹com — chy¿oœæ skoków,
Lwom — paszczê w zêby zbrojn¹,
5 Rybom — sztukê p³ywania,
Ptakom — skrzyd³a do lotu,
Mê¿czyznom — myœl g³êbok¹.
O kobietach... zapomnia³a.
To nieprawda! Piêknoœæ w darze
10 Maj¹ — ona im tarcze
I miecze wszelkie zast¹pi:
Œlicznotka ogieñ pokona,
¯elazo z rêki wytr¹ci.
Prze³o¿y³ Jerzy Dawlemcz
26 W. (26A B.)
Ty dzieje Teb opiewasz,
A ty okrzyki Frygów,
Ja — moj¹ w³asn¹ zgubê.
Nie koñ mi klêskê przyniós³,
5 Nie piechur, ni okrêty,
Lecz wojsko inne, nowe,
Co umie strzelaæ wzrokiem.
Pnehiyl Jerzy Dantelewicz
29 W. (27B B.)
Ciê¿ko nie kochaæ,
Kochaæ — te¿ ciê¿ko,
Najciê¿ej jednak
Kochaæ daremnie.
26 W. (26A B.)
w. 1-3 Przeciwstawienie tematów podobne jak w anakreontyku 23.
w. 2 okrzyki Frygów — czyli Trojan; Troja le¿a³a we Frygii.
w. 4 koñ — aluzja do stawnego konia trojañskiego.
270
Antologia
35 W. (33 B.)
Raz Eros pszczo³y w ró¿ach
Uœpionej nie zobaczy³
I ¿¹d³a pad³ ofiar¹.
W paluszek ugodzony
5 Zakrzykn¹³ rozpaczliwie
I pobieg³, i polecia³
Do piêknej Kytherejki.
„Ju¿ po mnie, mamo" — wo³a,
„Zgin¹³em i umieram.
10 W¹¿ ma³y mnie uk¹si³
Skrzydlaty, przez wieœniaków
Powszechnie zwany pszczo³¹".
A ona na to: „Jeœli
Od ¿¹d³a tyle bólu,
15 Jak myœlisz, ile cierpieñ
Ty ³ukiem swoim sprawiasz?"
Przeloty! l my Amfcfawicz
39 W. (37 B.)
Lubiê starca pogodnego
I m³odzieñca — tanecznika,
A je¿eli starzec pl¹sa,
Tylko w³osy ma ze starca,
5 W sercu — ci¹gle m³odoœæ chowa!
Przeloty! Jerzy Danitlewicz
48 W. (46 B.)
Gdy Bakchos mnie nawiedzi,
Œpi¹ s³odko wszelkie troski,
Mam w rêku skarb Krezusa
I piêknie œpiewaæ pragnê.
48 W. (46 B.)
w. 3 skarb Krezusa — ostatni król Lidii, Krezus (VI w. p.n.e.), s³yn¹³ z
posiadania
ogromnych bogactw.
Anakreontyki
5 Spoczywam uwieñczony,
A œwiat — u stóp mych le¿y.
271
Przygotuj napój — pijê!
I kielich przynieœ, ch³opcze,
10 Niech legnê zamroczony —
To lepsze ni¿ lec w grobie!
Prze³o¿y³ Jerzy Damelewtcz
53 W. (51 B.)
Gdy na m³odych patrzê ch³opców,
M³odoœæ dawna znów powraca.
Wtedy tañczê jak na skrzyd³ach
Nie zwa¿aj¹c na me lata,
5 Wtedy w³ada mn¹ Kybele.
Podaj ró¿e! Pragnê wieñca.
Rzucê staroœæ srebrnow³os¹,
Odm³odzony — poœród m³odych
Chcê zatañczyæ. Niech mi napój
10 Ktoœ przyniesie Dionizosa,
Abyœ ujrza³ dzielnoœæ starca,
Co potrafi snuæ opowieœæ,
Umie popiæ jak nale¿y
I poszaleæ nie bez wdziêku!
Prze³o¿y³ Jerzy Danielewwz
53 W. (51 B.)
w. 5 Kybele — frygijska bogini p³odnoœci; ku jej czd odbywa³y siê orgiastyczne
Procesje.
Symonides
l (506)
Kogo z dzisiejszych zawodników tylekroæ
Czy to mirtu listowiem, czy ró¿y kwiatami
Wieñczono za zwyciêstwo w zawodach s¹siadów?
Prze³o¿y! Jerzy Damtlmuz
2(507)
Krios-Baran da³ siê ostrzyc jak nale¿y,
Gdy do Zeusa œwiêtego okrêgu,
Wspania³ego, pe³nego drzew piêknych zawita³.
Prze³o¿y³ Jerzy Danielewicz
3 (508)
......... jak kiedy
W zimowym miesi¹cu
O Symonidesie zob. Wstêp, s. 81-83.
Przek³ad i numeracja fragmentów wed³ug PMG Page'a. Fragmenty 1-12 pochodz¹
z epinikiów Symonidesa. Wszystkie fragmenty Symonidesa prze³o¿y³ Jerzy
Danielewicz.
Fr. l (506)
Urywek z epinikionu dla Astylosa z Krotonu lub Syrakuz, wielokrotnego zwyciêz-
cy w igrzyskach olimpijskich.
Fr. 2 (507)
Prawdopodobnie s¹ to drwiny ze zwyciê¿onego w zapasach Kriosa (imiê to znaczy
„Baran"), znanego boksera i polityka z wyspy Eginy.
w. 2 do Zeusa œwiêtego okrêgu — w Olimpii, miejscu igrzysk, znajdowa³o siê
najs³awniejsze greckie sanktuarium Zeusa.
Fr. 3 (508)
Fragment ten pochodzi z epinikionu dla nieznanego atlety, zwyciêzcy w
piêcioboju.
Symonides
Zeus czternaœcie dni ciszy przyniesie;
Okres ten ludzie
5 Zw¹ por¹ bezwietrzn¹ i œwiêt¹,
Czasem, w którym swe m³ode
Karmi¹ barwne zimorodki.
Przelozyl Jerzy Dmdelemcz
4(509)
Ani mocarny Polideukes
Rêki podnieœæ na niego by siê nie odwa¿y³,
Ani ¿elazny potomek Alkmeny.
Prze³o¿y³ Jerzy Danielewicz
Dla synów Ajatiosa za zwyciêstwo wierzchowca
6 (511)
[Uranidy] Kronosa potomek przes³awny
Ród Ajatiosa [zaszczyci³ zwyciêstwem],
Z³otej formingi wskazuje go w³adca,
Z dala ra¿¹cy Apollon,
273
w. 5-7 Por. objaœnienie do fr. 26 Alkmana.
Fr. 4 (509)
Czêœæ najstarszego znanego epinikionu, napisanego w 520 r. dla zwyciêzcy olim-
pijskiego w boksie, ch³opca Glaukosa z Karystos. Porównanie ch³opca z herosami
jest
¿artem, na który nie pozwoli³by sobie nigdy powa¿nie traktuj¹cy bogów Pindar.
w. l Polideukes — por. objaœnienie do fr. 2 Alkmana (w. 5).
w. 3 ¿elazny potomek Alkmeny — Herakles.
Dla synów Ajatiosa za zwyciêstwo wierzchowca
Fr. 6 (511)
Utwór przypisany Symonidesowi na podstawie tytu³u zawieraj¹cego, jak gdzie
indziej u tego poety, nazwê dyscypliny sportowej. Z zachowanych na papirusie
frag-
mentów mo¿na odczytaæ i czêœciowo zrekonstruowaæ tylko dwa pierwsze.
w. l Uranidy Kronosa potomek — Zeus.