Gdy ukazała się parę dziesięcioleci temu, John Kenneth Galbraith przewidywał, że następne pokolenie uczyć się będzie ekonomii z tej właśnie pracy. Jedenaście wydań*, kilka milionów egzemplarzy nakładu i przekłady na ponad dwadzieścia języków dowiodły dużej trafności jego prognozy.
Nauka jest jednak żywym organizmem i bezustannie się rozwija. Nadszedł czas, by książka ta stała się wynikiem współpracy dwóch pokoleń uczonych. I obaj możemy oświadczyć, że jest to podniecające doświadczenie - wykuwania nowej syntezy współczesnej teorii ekonomii głównego nurtu, syntezy, sumiennie uwzględniającej wszystkie konkurujące szkoły teoretyczne: eklektyzm postkeynesowski, monetaryzm, szkołę racjonalnych oczekiwań, libertarianizm szkoły z Chicago, marksizm i ekonomię radykalną.
Tak jak uprzednio, naszym celem jest dostarczenie czytelnikowi przejrzystego, aktualnego i zarazem interesującego wprowadzenia do zasad teorii ekonomii i podstawowych faktów dotyczących amerykańskiego i światowego systemu gospodarczego. Dążyliśmy do tego, by raczej mieć słuszność, aniżeli ekscytować czytelnika. Ale jednocześnie chcielibyśmy raczej wzbudzać zainteresowanie, niż nudzić.
* Niniejsze, pierwsze pełne, wydanie tego podręcznika w języku polskim jest przekładem
dwunastego wydania amerykańskiego z roku 1985. W 1989 r. ukazało się następne, 13., wydanie
podręcznika, a w roku 1993 wydanie 14., istotnie zmienione, a przede wszystkim "odchudzone".
Warto przypomnieć, że w 1965 r. ukazał się w Polsce wybór tekstów do studiowania ekonomii
zawierający przekład trzynastu wybranych rozdziałów z 4. amerykańskiego wydania podręcznika
z roku 1958 (przyp. tłum.) "i" ,-,
Naszym dzieciom i uczniom
PRZEDMOWA
.-!>'
! i
'L.<•*. W
10
Książka ta jest wprowadzeniem do ekonomii i napisana została z myślą o kursie trwającym jeden semestr lub pełny rok akademicki. Gdy ukazała się parę dziesięcioleci temu, John Kenneth Galbraith przewidywał, że następne pokolenie uczyć się będzie ekonomii z tej właśnie pracy. Jedenaście wydań*, kilka milionów egzemplarzy nakładu i przekłady na ponad dwadzieścia języków dowiodły dużej trafności jego prognozy.
Nauka jest jednak żywym organizmem i bezustannie się rozwija. Nadszedł czas, by książka ta stała się wynikiem współpracy dwóch pokoleń uczonych. I obaj możemy oświadczyć, że jest to podniecające doświadczenie - wykuwania nowej syntezy współczesnej teorii ekonomii głównego nurtu, syntezy, sumiennie uwzględniającej wszystkie konkurujące szkoły teoretyczne: eklektyzm postkeynesowski, monetaryzm, szkołę racjonalnych oczekiwań, libertarianizm szkoły z Chicago, marksizm i ekonomię radykalną.
Tak jak uprzednio, naszym celem jest dostarczenie czytelnikowi przejrzystego, aktualnego i zarazem interesującego wprowadzenia do zasad teorii ekonomii i podstawowych faktów dotyczących amerykańskiego i światowego systemu gospodarczego. Dążyliśmy do tego, by raczej mieć słuszność, aniżeli ekscytować czytelnika. Ale jednocześnie chcielibyśmy raczej wzbudzać zainteresowanie, niż nudzić.
* Niniejsze, pierwsze pełne, wydanie tego podręcznika w języku polskim jest przekładem dwunastego wydania amerykańskiego z roku 1985. W 1989 r. ukazało się następne, 13., wydanie podręcznika, a w roku 1993 wydanie 14., istotnie zmienione, a przede wszystkim "odchudzone". Warto przypomnieć, że w 1965 r. ukazał się w Polsce wybór tekstów do studiowania ekonomii zawierający przekład trzynastu wybranych rozdziałów z 4. amerykańskiego wydania podręcznika z roku 1958 (przyp. tłum.)
ift WYDANIE DWUNASTE
W niniejszym, dwunastym, wydaniu dokonano najradykalniejszych zmian od czasu pierwszego wydania podręcznika z 1948 r. Całkowicie zreorganizowaliśmy porządek prezentacji problemów; w rozdziałach dotyczących makroekonomii stosujemy konsekwentnie podejścia wykorzystujące pojęcia globalnej podaży i globalnego popytu; rozdziały dotyczące mikro-ekonomii wygładzono; rozdziały dotyczące zastosowań uaktualniono, uwzględniając problemy lat osiemdziesiątych, uaktualniono także przykłady oraz materiał faktograficzny.
Jednakże kluczowe słowa, jakie chcielibyśmy podkreślić charakteryzując ten podręcznik, to: miarodajny, pełny i klarowny.
• Strony poniższe zawierają miarodajną prezentację zakumulowanej wiedzy pokoleń ekonomistów. Studenci chcą uzyskać wstępne zrozumienie problemów inflacji, rynku akcji, makroekonomicznej teorii racjonalnych oczekiwań, gospodarki radzieckiej lub deficytu handlowego. Wszystkie te tematy są tu szeroko omówione.
• Podręcznik liczy 950 stron (w oryginale - przyp. tłum.), dostarcza bowiem pełnego obrazu współczesnej teorii ekonomii. Wszystkie ważne obszary tej dyscypliny znaleźć można pomiędzy pierwszą i ostatnią stroną - od zagadnienia korzyści bezwzględnych po problem zerowego wzrostu gospodarczego, od marksizmu po teorię ekonomii podaży.
• Staraliśmy się być tak klarowni, jak to tylko możliwe. Nietzsche narzekał niegdyś na "obraźliwą prostotę stylu" Johna Stuarta Milla, wielkiego dziewiętnastowiecznego ekonomisty. Chcielibyśmy bardzo, by nas spotkał podobny zarzut. Jeżeli wystarczają krótkie wyrazy, dlaczego używać długich? Abstrakcyjne idee wymagają przejrzystych przykładów.
PODSTAWOWE ZMIANY
Teoria ekonomii jest w swej istocie nauką ewolucyjną, ulegającą zmianom niezbędnym do oddania zmiennych trendów społecznych i gospodarczych. Ewolucyjny charakter ekonomii odzwierciedlają wszystkie rozdziały niniejszego, nowego wydania. Przyjrzyjmy się najistotniejszym kwestiom.
Makroekonomia
Najbardziej kompleksowo - można powiedzieć nawet drastycznie - przebudowano rozdziały dotyczące makroekonomii. Lata osiemdziesiąte to epoka wysokiego bezrobocia, wahliwej inflacji i wahliwych stóp procentowych, monetaryzmu i niebotycznych deficytów budżetowych. Zrewidowaliśmy nasz sposób podejścia do zagadnień makroekonomicznych tak, by
pomóc studentom w zrozumieniu chronicznych problemów lat 80. A oto niektóre kluczowe zmiany.