X


Historia wymaga pasterzy, nie rzeźników.

Znajduj� one - jak wiadomo - zastosowanie we wszystkich dzia�ach prawa
cywilnego, a wi�c i prawa zobowi�za� - o ile nic innego w tych dzia�ach nie postanowiono. Zawieraj�
one r�wnie� pewn� ilo�� najbardziej podstawowych zasad odnosz�cych si� do wszystkich dzia��w,
jak np. zasad dotycz�cych stosowania i interpretacji przepis�w prawa lub um�w, nadu�ycia prawa
podmiotowego, czynno�ci prawnych w og�lno�ci, przedstawicielstwa, biegu termin�w, przedawnienia
roszcze� itd.
Cz�� og�lna, bardziej mo�e od innych dzia��w prawa cywilnego, stwarza podstaw� do
rozwijania pewnych og�lniejszych poj�� prawnych, jak te� do konstruowania og�lniejszych teorii
przenikaj�cych ca�o�� materii prawa cywilnego.
Prawo rodzinne stanowi przedmiot osobnego unormowania (zob. kodeks rodzinny i
opieku�czy - Dz.U. z 1964 r., nr 9, poz. 59 ze zm.; z 1975 r., nr 45, poz. 234; z 1986 r., nr 36, poz.
180; z 1990 r., nr 34, poz. 198; z 1995 r., nr 83, poz. 417; z 1998 r., nr 117, poz. 757 -- zob. art. 85
dotycz�cy art. 2-4 i 9 oraz 79 k.r.o.), z uwagi na charakter stosunk�w, kt�rych dotyczy, cho� nadal
jest jedn� z cz�ci prawa cywilnego. Przewa�a w tych stosunkach element niemaj�tkowy, podczas
gdy prawo zobowi�za� ma na celu unormowanie stosunk�w w zasadzie wy��cznie maj�tkowych i nie
zwi�zanych z wi�zi� rodzinn� uczestnik�w tych stosunk�w.
Mo�na doda�, �e w prawie rodzinnym wyst�puje niekiedy moment podporz�dkowania
jednego podmiotu w�adzy drugiemu, np. dzieci wobec rodzic�w, pupil�w wobec opiekun�w, co nie
pozostaje bez wp�ywu na spos�b unormowania stosunk�w maj�tkowych, podczas gdy w prawie
zobowi�za� zasad� jest traktowanie uczestnik�w stosunku zobowi�zaniowego na r�wnej stopie.
Z punktu widzenia teoretyczno-prawnego prawo zobowi�za� jako zesp� norm prawnych
stanowi w zasadzie pewn� ca�o�� w sobie zamkni�t�. Nie oznacza to jednak, by niekt�re stosunki
prawne typu zobowi�zaniowego lub typowi temu pokrewne (np. z uwagi na wzgl�dny charakter wi�zi
prawnej) nie by�y unormowane w innych dzia�ach prawa cywilnego, a nawet w innych dzia�ach prawa
w og�le. Tytu�em przyk�adu mo�na powo�a�: unormowanie w prawie rzeczowym rozrachunk�w
mi�dzy w�a�cicielem i posiadaczem rzeczy, z kt�rych cz�� ma charakter zobowi�zaniowy;
unormowanie w prawie autorskim kwestii tzw. um�w wydawniczych; unormowanie w prawie spad-
kowym kwestii zapis�w lub d�ug�w spadkowych; unormowanie w prawie rodzinnym kwestii
zobowi�za� ma��onk�w na tle przepis�w o ustrojach maj�tkowych ma��e�skich; unormowanie w
prawie wodnym kwestii odpowiedzialno�ci za szkod� powstaj�c� w zwi�zku z korzystaniem z
zasob�w wodnych itd.
Wymaga podkre�lenia stosunkowo znaczna rola w dziedzinie zobowi�za� nie tylko istnienia,
ale i wzrostu oddzia�ywania swobody kszta�towania stosunk�w odpowiadaj�cych woli
zainteresowanych. Przejawia si� ona w pierwszej kolejno�ci w sferze stosunk�w umownych. Prawo
obowi�zuj�ce stwarza i w tej materii pewne bariery. S� one na og� nieliczne. S�u�� temu zreszt�
instytucje klauzul generalnych zar�wno w dziedzinie obj�tej cz�ci� og�ln� prawa cywilnego, jak i
prawa zobowi�za�.
� 2. �r�d�a prawa zobowi�za�
I. Kodeks cywilny i inne przepisy prawa stanowionego.
Gdy dzi� zechcemy postawi� pytanie, jakie s� �r�d�a prawa zobowi�za�, odpowied� b�dzie
jednoznaczna. �r�d�ami tymi s�:
- po pierwsze, przepisy kodeksu cywilnego jako podstawowego aktu normatywnego w omawianej
materii;
- po drugie, przepisy prawa stanowionego zawarte w innych ustawach, a odnosz�ce si� do
zobowi�za�, kt�re dla naszych cel�w okre�limy jako przepisy szczeg�lne;
- po trzecie wreszcie, postanowienia um�w mi�dzynarodowych w ich cywilnoprawnym zakresie. Te
ostatnie - po ich ratyfikacji i og�oszeniu w Dzienniku Ustaw.
Wymienione kategorie �r�de� by�y poprzedzone ewolucj� przed drug� wojn� �wiatow� i po
drugiej wojnie �wiatowej. Ulega�y wi�c pewnym zmianom. I. Podstawowe normy prawne reguluj�ce
instytucje prawa zobowi�za� zawarte s� w ustawie z 23 IV 1964 r. - Kodeks cywiIny (Dz.U. nr 16,
poz. 93 z p�n. zm.).
Zmiany: Dz.U. z 1971 r., nr 27, poz. 252; z 1976 r., nr 19, poz. 122; z 1982 r., nr 11, poz. 81;
nr 19, poz. 147; nr 30, poz. 210; z 1984 r., nr 45, poz. 242; z 1985 r., nr 22, poz. 99; z 1989 r., nr 3,
poz. I1; z 1990 r., nr 34, poz. 198; nr 55, poz. 321; nr 79, poz. 464; z 1991 r., nr 107, poz. 464, nr 115,
poz. 496; z 1993 r., nr 17, poz. 78; z 1994 r., nr 27, poz. 96; nr 85, poz. 388; nr 105, poz. 509; z 1995
r., nr 83, poz. 417; nr 141, poz. 692; z 1996 r., nr 114, poz. 542; nr 139, poz. 646; z 1997 r., nr 43,
poz. 272; nr 115, poz. 741; nr 117, poz. 751; z 1998 r., nr 117, poz. 758.

Podstrony

Drogi uĹźytkowniku!

W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.

Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.

 Tak, zgadzam się na nadanie mi "cookie" i korzystanie z danych przez Administratora Serwisu i jego partnerĂłw w celu dopasowania treści do moich potrzeb. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

 Tak, zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych przez Administratora Serwisu i jego partnerĂłw w celu personalizowania wyświetlanych mi reklam i dostosowania do mnie prezentowanych treści marketingowych. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

Wyrażenie powyższych zgód jest dobrowolne i możesz je w dowolnym momencie wycofać poprzez opcję: "Twoje zgody", dostępnej w prawym, dolnym rogu strony lub poprzez usunięcie "cookies" w swojej przeglądarce dla powyżej strony, z tym, że wycofanie zgody nie będzie miało wpływu na zgodność z prawem przetwarzania na podstawie zgody, przed jej wycofaniem.