Dzieje si� tak najcz�ciej we wczesnych fazach epizodu depresyjnego, kiedy dawk� lek�w zwi�ksza si� stopniowo, aby nie wywo�a� stanu hipomanii.
W innych badaniach wzi�to pod uwag� d�u�sze okresy trwania terapii poznawczej, zalecaj�c przy tym rozpoczynanie terapii od zindywidualizowania problem�w klient�w. Dane uzyskane dzi�ki przeprowadzonym na ma�ej grupie kompleksowym badaniom Lama i wsp�pracownik�w (2000) s� analogiczne do wynik�w, kt�re przedstawili Perry i in. (1999), a tak�e Zaretsky i in. (2000) oraz Scott i in. (2001). W programie terapii poznawczej skoncentrowano si� na radzeniu sobie z objawami prodromalnymi, ale badania Lama obejmowa�y d�u�szy okres ni� badania zespo�u Perry'ego. Podobnie jak w artykule Perry'ego i in., dane przemawiaj� raczej za wi�ksz� skuteczno�ci� terapii w odniesieniu do hipomanii/manii ni� do innych typ�w zaburze� dwubiegunowych, cho� odnotowano r�wnie� mniejsz� liczb� nawrot�w depresyjnych. By� mo�e zastosowanie ma�ej pr�by w badaniach Lama i in. obni�y�o moc statystyczn� bada� oraz nie ujawni�o dobroczynnego wp�ywu terapii na zapobieganie nawrotom epizod�w maniakalnych i depresyjnych. Z drugiej strony dane mog� sugerowa�, �e nawet bardziej intensywna terapia poznawcza redukuje depresj� w mniejszym stopniu, je�li k�adzie si� w niej nacisk przede wszystkim na opanowanie objaw�w prodromalnych, a nie na czynniki poznawczej podatno�ci, jak czyni si� w poznawczej terapii depresji w przebiegu zaburzenia jednobiegunowego. Miejmy nadziej�, �e w�tpliwo�ci te rozwiej� prowadzone aktualnie przez Lama i jego zesp� badania na du�ej pr�bie z losowym doborem do warunk�w terapii
Zaretsky i in. (2000) oraz Scott i in. (2001) zauwa�yli znacz�c� redukcj� objaw�w depresyjnych, a Scott z zespo�em zaobserwowa�a te� mniej nawrot�w depresyjnych w czasie 12 miesi�cy od zako�czenia terapii poznawczej. Trudno�ci zwi�zane z leczeniem depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego lekami przeciwdepresyjnymi, a tak�e odkrycie przez Scott i jej zesp� (2000b) wysokiego poziomu objaw�w depresyjnych mi�dzy epizodami choroby (potwierdzonych w skalach samoopisu pacjent�w) wskazuj� na potrzeb� przeprowadzenia bardziej kompleksowych bada� nad zastosowaniem terapii poznawczej w leczeniu zaburze� dwubiegunowych.
Dalsze kierunki bada�
Dane empiryczne om�wione w tym rozdziale wskazuj�, �e badania nad zastosowaniem teorii i terapii poznawczej w leczeniu zaburze� dwubiegunowych s� w pocz�tkowej fazie. Nie ma te� ��dnych dowod�w na to, �e le��ce u ich pod�o�a schematy poznawcze odgrywaj� wyj�tkow� rol� przyczynow� w wyst�pieniu pierwszego epizodu manii, ani na to, �e s� jakie� r�nice mi�dzy
Teoria i terapia poznawcza zaburze� afektywnych dwubiegunowych 69
ukrytymi przekonaniami os�b zagro�onych ryzykiem zaburze� afektywnych dwubiegunowych i jednobiegunowych. Wyniki bada� potwierdzi�y natomiast wst�pnie, �e czynniki poznawcze mog� uwra�liwia� na nawr�t zaburze� dwubiegunowych. Potencjaln� interakcj� mi�dzy zdarzeniami �yciowymi a stylem poznawczym �atwiej zrozumie� w przypadku nawrot�w epizod�w depresyjnych ni� maniakalnych. Zdarzenia zwi�zane z wyst�pieniem depresji w przebiegu zaburzenia dwubiegunowego pod wieloma wzgl�dami przypominaj� zdarzenia ��czone z depresj� w zaburzeniu jednobiegunowym. Mania mo�e si� pojawi� w zwi�zku z negatywnymi zdarzeniami �yciowymi, takimi jak �a�oba, lecz r�wnie� na skutek zdarze� zak��caj�cych codzienny rytm danej osoby (Malkoff-Schwartz i in., 1998), na przyk�ad w nast�pstwie wielogodzinnego lotu, nag�ej przerwy w leczeniu stabilizatorem nastroju czy choroby somatycznej. Wielu badaczy twierdzi, �e wsp�ln� cech� tych zdarze� jest ich zdolno�� do znacznego zachwiania rytm�w dobowych (Ehlers i in., 1988; Goodwin, Jamison, 1990). Takie zak��cenie mo�e prowadzi� do zaburzenia snu i zmian afektywnych. W tym modelu teoretycznym zak�ada si�, �e pierwotne zmiany nasilenia dysfunkcjonalnych przekona�, stylu atrybucji i proces�w my�lenia jedynie towarzysz� procesom biologicznym, nie maj�c jednak wp�ywu na ich przebieg. Nawet zdarzenia o szczeg�lnym osobistym znaczeniu dla jednostki uznaje si� za czynnik niespecyficzny, kt�ry mo�e naruszy� lub zdestabilizowa� homeostaz�.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ Ci coraz lepsze usÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂugi. By mÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂc to robiĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ prosimy, abyÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ wyraziÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ zgodĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ na dopasowanie treÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂci marketingowych do Twoich zachowaÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂciowo finansowaĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ rozwÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂj ÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂwiadczonych usÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂug.
PamiĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂtaj, ÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂe dbamy o TwojĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ prywatnoÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂ. Nie zwiĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂkszamy zakresu naszych uprawnieÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ bez Twojej zgody. Zadbamy rÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂwnieÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂÄÂÄšÄÄÂĂ o bezpieczeÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂstwo Twoich danych. WyraÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂonĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ zgodĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ moÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂesz cofnĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ ĂÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂĂÂĂÂĂÂÄÂĂ w kaÄÂĂÂÄÂĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂĂÂĂÂĂĹĄĂÂÄÂÄšÄÄÂĂÂdej chwili.