Persowie bowiem uważają takie postępowanie za rękojmię
i związek gościnności. Skoro przybyły żony, Persowie zaczęli je zbyt
swobodnie obejmować. Wtedy syn Amyntasa, Aleksander, poprosił
ojca, aby z uwagi na swój wiek i powagę opuścił ucztę; przyrzekł
ojcu, że utemperuje żarty gości. Gdy król wyszedł, Aleksander wkrót-
ce wywołał z sali także kobiety pod pozorem, że piękniej się ubio-
rą i wrócą jeszcze powabniejsze. Na ich miejsce podstawił młodzień-
ców przebranych w strój kobiecy i kazał im mieczem, jaki nosili
pod sukniami, powstrzymać rozwiązłość posłów. W ten sposób wszy-
6 Trakowie zajmowali tereny na północ od Macedonii, Ilirowie zaś na Północny zachód.
7 Odbywały się one od 776 r. przed Chr. w Ołimpii na Peloponezie (kraina
Elida).
8 Zob. wyżej księga II 5.
stkich zgładzono. Ponieważ posłowie nie wracali, Megabazos nie
świadom tego, co się stało, wysłał po nich Bubaresa z częścią wojs
ka. Osobiste bowiem wyruszenie na wojnÄ™ tak Å‚atwÄ… i nie majÄ…c;
większego znaczenia uważał za rzecz niegodną; nie chciał też zhań
bić się walką z plemieniem tak godnym pogardy. Lecz Bubares, za
nim rozpoczął wojnę, uległ miłości córki Amyntasa9. Odłożył wie
broń, urządził ślub i wyzbywszy się wszelkich nieprzyjaznych myśl:
wszedł w związki powinowactwa.
4. Po odejściu Bubaresa z Macedonii zmarł król Amyntas. Jego
synowi i następcy, Aleksandrowi, owo powinowactwo z Bubaresem
nie tylko zapewniło pokój w czasach panowania Dariusza, ale na-
wet do tego stopnia zjednało mu życzliwość Kserksesa, że gdy niby
jak huragan zajął Grecję, jemu darował niezależną władzę na ca-
łym terenie między górami Olimp i Hemus10. Poza tym męstwo Alek-
sandra powiększyło królestwo w nie mniejszym stopniu niż hojność
Persów.
Następnie prawem sukcesji królestwo macedońskie przeszło na
Amyntasa11, syna Menelaosa, brata Aleksandra. WÅ‚adca ten odzna-
czał się również wielką aktywnością i posiadał wszelkie zalety do-
brego wodza. Z Eurydyki miał trzech synów: Aleksandra, Perddkka-
sa i Filipa, ojca wielkiego Macedończyka, Aleksandra, oraz córkę
EurionÄ™, a z Gygai — Archelaosa, Aridajosa, i Menelaosa. ProwadziÅ‚
on ciężkie wojny z Ilirami i z Olintyjczykami12. Zginąłby niewątpli-
wie w zasadzce zgotowanej przez żonę, Eurydykę, gdyby córka nie
wyjawiła konkubinatu matki i jej zbrodniczych zamiarów. Eurydy-
ka mianowicie dogadała się z zięciem, że zawrze z nim ślub i powzię-
ła myśl zgładzenia męża oraz oddania tronu cudzołożnikowi. Amyn-
tas, uniknąwszy wielu niebezpiecznych sytuacji, zszedł ze świata jako
starzec. Królestwo przekazał najstarszemu z synów, Aleksandrowi.
5. Na samym początku swego panowania Aleksander wykupił się1
przed wojną z Ilirami. Dał im też jako zakładnika swego brata Fi-
lipa. Po upływie pewnego czasu, za pośrednictwem tegoż samego
zakładnika, przywrócił pokojowe stosunki z Tebańczykami13. Ta
okoliczność znakomicie wpłynęła na rozwój talentu Filipa, ponie-
waż, pozostając w Tebach przez trzy lata w charakterze zakładnika,
spędził okres wczesnej młodości w mieście, gdzie panowała staro-
9 Było jej na imię Gygeja.
10 Olimp, najwyższy szczyt (2917 m) i pasmo górskie w Tesalii, legendarna
siedziba bogów; Hemus, najwyższy szczyt i pasmo górskie w Tracji.
11 Po Aleksandrze I panowaÅ‚ Perdikkas II (ok. 450—413) i Archelaos (413—
399). Po krwawych walkach tron zajÄ…Å‚ Amyntas III (399—370).
12 Olint, najważniejsze miasto na wybrzeżu macedońskim, dokładniej na
Półwyspie Chalkidyckim. Zdobył je i zburzył Filip II Macedoński w 349/34 r.
13 Teby skorzystały z osłabienia Macedonii i podporządkowały ją sobie
w okresie swej hegemonii w Grecji.
dawna surowość obyczajów, i w domu Epaminondasa, który był za-
równo wielkim myślicielem, jak i znakomitym wodzem. Niedługo
potem Aleksander zginÄ…Å‚ w zasadzce przygotowanej przez matkÄ™,
Eurydykę, której Amyntas, mimo przychwycenia jej na zbrodni, prze-
baczył z uwagi na wspólne dzieci. Nie przypuszczał, że kiedyś ona