W siłach zbrojnych II Rzeszy, Rep. Weimarskiej i ni Rzeszy
obowiązywała nadal doktryna „racji wojny". W procesach zbrodniarzy wojennych po II wojnie świat, hitlerowscy dowódcy powoływali się
wielokrotnie na „militarną konieczność", co spowodowało, że Międzynar. Trybunał Wojskowy w Norymberdze dwukrotnie odrzucił jako
niedopuszczalne usprawiedliwianie tą doktryną odejście od norm prawa wojennego.
H. LATERNSER Der Zweite Weitkrieg wid das Recht, w: Bilanz des Zweiten Wettkrieses, Oldenburg-Hamburg 1953.
• 1954
KRIESTINTERN, Kriestjanskij Internacyonat, Międzynarodówka chłopska, organizacja międzynar. powstała pod egidą Międzynarodówki
Komunistycznej z zadaniem koordynowania walk rewol. chłopstwa w sojuszu z klasą robotn. Działała w latach międzywojennych.
KRÓTKOFALARSTWO RADIOWE -> Radio i TV, współpraca międzynarodowa.
• 1955
KRUCJATA ANTYKOMUNISTYCZNA (ang. Anticommunist Crusade, franc. Croisade anti-communiste, hiszp. Cruzada anticomunista, roś.
Antikommunisticzeskij kriestowyj pochód), termin
Kryzys gospodarczy światowy 192-4—39 1958
przyjęty w skrajnie prawicowej propagandzie od 1918, kiedy nawoływano do wojny interwencyjnej przeciw komunist. rewolucji w Rosji, na wzór
antyislamowych Wypraw Krzyżowych w średniowieczu; przyjęty z kolei przez propagandę III Rzeszy w latach 1941-45; po II wojnie świat.
przez zimnowojenne ośrodki propagandy głównie USA i Europy Zach. również dla uzasadnienia interwencji zbrojnej w Wietnamie.
J. BUKNHAM The Conins Defeat of Communism, New York 1950.
• 1956
KRYSTALOGRAFIA (ang. Crystallography, franc. Cristallographie, hiszp. Cristalografia, roś. Kristattografija), nauka o ciałach
krystalicznych, przedmiot nauk. zorganizowanej współpracy międzynar. od 1946, daty powstania Tymczasowego Międzynar. Komitetu K.,
przekształconego 1947 z inicjatywy UNESCO w:
Miedzynar. Unie K., Int. Union of Crystallograpby, z siedziba w Groningen (Holandia); łączy krajowe instytucje kilkudziesięciu państw; jest czł. Międzynar. Rady Unii Naukowych;
zarej. w ONZ; publ. ang., franc., niem. i roś.: Acta Cry-stallographica, Structure Reports, Int. Tables for X-ray Crystallography, WorUs Directory of Cristallographers, lndex of Crystallographic
Supplies.
J. OKUNACKI Krystalografia chemiczna i fizyczna. Warszawa 1961; Yearbook of Int. Organizfttions, 1973.
• 1957
KRYZYS ENERGETYCZNY ŚWIATOWY
1973/74 (ang. Worid Energetic Crisis 1973/74, franc. Crise energetique mondiale 1973/74, hiszp. Crisis energetica mundial 1973/74, roś. Mirowoj
eniergieticzeskij krizis 1973/74), termin międzynar.—poważne zakłócenie w dostawach paliw płynnych z arab. krajów eksportujących —> naftę
do państw zach. Europy oraz USA i Japonii na przełomie 1973/74, spowodowane bezpośrednio konfliktem arab.-izrael., pośrednio —>•
walutowym kryzysem świata kapitalistycznego. Szefowie rządów państw członkowskich EWG we wspólnej deklaracji 15X111973 uznali, że
„sytuacja wytworzona przez kryzys energetyczny stanowi zagrożenie dla gospodarki światowej jako całości i odbija się nie tylko na krajach rozwiniętych, ale również na rozwijających się.
Przedłużanie się braków w zakresie dostaw energii może mieć brzemienne skutki dla produkcji, zatrudnienia i równowagi bilansów płatniczych".
l.k.e. zamknął okres kolonialnego i pokolonialne-go rozwoju wysoko uprzemysłowionych państw drogą rabunkowej eksploatacji bogactw natural-
nych Trzeciego Świata. W kwietniu 1974 odbyła się w N. Jorku specjalna Sesja Zgr. Og. NZ, poświęcona problemom ś.k.e. i surowców.
Kronika 1973/74; M. WntOWSKi Międzynarodowy kryzys energetyczny, w: Sprawy Międzynarodowe 3/1974.
• 1958
KRYZYS GOSPODARCZY ŚWIATOWY 1924-
39 (ang. Worid economic crisis, franc. Crise eco-nomique mondiale, 1924-39, hiszp. Crisis econó-mica mundial 1924-39, roś. Mirowoj ekonomi-
czeskij krizis 1924-39), termin międzynar. — załamanie się systemu finansowego państw kapitą-list., rozpoczęte w -> „czarny piątek" 25X1929
odejściem od wymienialności na złoto kluczowych walut świata kapitalist.; nastąpił wtedy gwałtowny spadek cen i produkcji, bankructwo wielu
banków, towarzystw ubezpieczeniowych, przedsiębiorstw handl., przem. i roln. oraz jako rezultat—masowe bezrobocie. Regiony kolonialne i
zależne zostały odcięte od rynków USA i Europy z powodu
Międzynarodowe wskaźniki spadku zatrudnienia w przemyśle w latach 1930-34
(1929=100)
Rodzaj wskaźnika
1930
1931
1932
1933
1934
Świat (bez ZSRR)
Zatrudnienie
93
84
75
78
84
Przemysł
87
75
63
71
76
Europa (bez ZSRR)
Zatrudnienie
96
88
80
81
85
Przemysł
93
81
71
77
85
Ameryka Pn.
Zatrudnienie
88
75
62
66
75
Przemysł
81
68
54
64
67
Źródło: Liyue of Nattons: Worid Production and Prices 1925—1934, Geneva 1935.
Indeks spadku cen hurtowych w latach 1930-34
(1929 = 100)
Kraj
Najniższy stan
Data
Albania
49,2
V 1934
Argentyna
86,5
X 1933
Australia
73,8
II 1933
Austria
80,8
I 1931
Belgia
54,5
III 1935
Bułgaria
50,5
I 1934
Chile
74,0
X 1931
Chiny
90,5
IV 1934
Czechosłowacja
70,6
11934
Dania
72,7
VIII 1931'
Egipt
56,0
V 1933
Estonia